مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در بافت‌های خودرو و برنامه‌ریزی شده اسلامشهر

مفهوم کیفیت زندگی با هدف ارتقای زندگی ساکنان رویکردی است که طی سال‌های اخیر در طرح‌های شهری مورد توجه قرار گرفته است. هدف کلی از پژوهش حاضر، تبیین کیفیت زندگی شهری و بررسی آن در سکونت‌گاه‌هایی با بافت خودرو و برنامه‌ریزی‌شده با مورد مطالعاتی قایمیه به‌عنوان محله خودرو در اسلامشهر و واوان به‌عنوان محله برنامه‌ریزی‌شده در جوار آن بوده است.«کیفیت زندگی» مفهومی پیچیده و متاثر از عوامل گوناگون از جمله عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی وفضاییاست و دو بعد عینی و ذهنی دارد. پایداری و بهزیستی از مولفه‌های مهم کیفیت زندگیهستند. مدل تحقیق بعد از طی چهار گام و با تاکید بر بومی‌کردن شاخص‌ها ازیازده مولفه اصلی مسکن، محله، آمد و شد، امکانات و تسهیلات، تفریح و فراغت، امنیت، فرصت‌ها وتهدیدهایاقتصادی، بهداشت محیط زیست، روابط همسایگی، حس تعلق و مدیریت و حکمروایی شهری تشکیل شده است.مدل مفهومی تحقیق به کمک شیوه تحلیل عاملی روایی‌سنجی شد. این تحلیل نشان داد که شاخص‌های مورد نظر 78% پراش جامعه آماری را بیان می‌کنند که این رقم مبیّن روایی مدل تحقیق است. دراین پژوهش بعد ذهنی کیفیت زندگی با بررسی میزان رضایتمندی ساکنان دو محله از شاخص‌های کیفیت زندگی با کمک طیف پنج گزینه‌ای لیکرت مورد پژوهش قرار گرفت.جهت انجام این امر در هر محله 175 پرسش‌نامه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تکمیل شد. برخی شاخص‌های عینی نیز با روشمشاهده کارشناسی و مطالعات کتابخانه‌ای سنجیده شد و در نهایت به‌منظور تحلیل همزمان شاخص‌های عینی و ذهنی و نیز برای مطالعه تطبیقی دو محله از روش تحلیل سلسله‌مراتبی(ahp) استفاده شد. در نتیجه بررسیدرستی فرضیه تحقیق که کیفیت زندگی مطلوب‌تری را برای بافت برنامه‌ریزی‌شده در نظر گرفته بود، تایید و مشخص شد که واوان با5118/1 امتیاز نسبت به قایمیه با 8014/0امتیاز،کیفیت زندگی مطلوب‌تری دارد.این برتری در زمینه‌هاییچون آمد و شد، امکانات و تسهیلات، تفریح و فراغت نمود بیشتری داشته است در حالی که در ارتباط با حس تعلق، روابط همسایگی و امنیت،وضعیت بافت خودرو (قایمیه)مطلوب‌تر ارزیابی شده است.