بررسی تطبیقی معماری و تزیینات مدرسه غیاثیه خرگرد و مدرسه چهارباغ اصفهان

شناسایی و بررسی تاریخ تحولات بناهای دوره های اسلامی به این مهم رهنمون می شود که سیر تحولات این ابنیه به گونه ای ادامه دهنده سنتهای دوره های قبل از خود است. میتوان گفت که تاثیر یکپارچه فرهنگ اسلامی در دوره های مختلف یکی از دلایل این تداومِ سنت هاست، به گونه ای که در هر دوره سعی می شد از سنتها و الگوهای دوره قبل به فراخور نیاز و متناسب با تحولات بهره ببرند و آن را تکامل دهند. در این خصوص می توان مدرسه را بنیانی برای آموزش متعالی تر و پاسخی به نیازهای جامعه مسلمانان عنوان کرد.در این میان، مدرسه غیاثیه خرگرد مدرسه ای شاخص از دوره تیموری و مدرسه چهارباغ اصفهان باشکوه ترین مدرسه صفوی و ادامه دهنده سنتهای معماریِ مدارس عصر تیموری ازلحاظ معماری و تزیینات شناخته می شود.از این جهت، با توجه به اینکه در اواخر دوره تیموری معماری به اوج خود رسیده، می توان این فرضیه را طرح کرد که معماری و تزیینات مدرسه چهارباغ متاثر از مدرسه غیاثیه خرگرد است.پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تطبیقی-تحلیلی و انجام تحقیقات کتابخانه ای و میدانی به ارزیابی و مقایسه تطبیقی معماری و تزیینات دو بنای شاخص بپردازد.با بررسی های انجام شده در این مقاله این نتیجه حاصل شد که از بین عناصر کالبدی تطبیق یافته در تناسبات، بعضاً انواع تکنیک ها، نقوش هندسی و خطوط کوفی بنایی، مدرسه چهارباغ متاثر از مدرسه غیاثیه بوده است. ولی این موضوع درخصوص ساختار فضایی، سلسله مراتب، همجواری، هماهنگی با اقلیم، کتیبه ها و انواع نقوش به صورت اثبات شده دیده نشد. بیشتر تزیینات کاشیکاری مدرسه غیاثیه به صورت نقوش اسلیمی و خطوط معقلی است درصورتیکه در مدرسه چهارباغ به صورت هندسی، انتزاعی و خطوط ثلث است که استحکام ساده و روانی دارد.