مطالعه تاثیرات گراورهای وارداتی بر ساختار نقاشی فرنگی‌سازی ایران دوره‌ صفوی بر اساس آرای ارنست گامبریچ و کندال والتون

از اواسط دوران صفوی، بخشی از نقاشی ایران تحت تاثیر هنر اروپا قرار گرفت و منجر به شکلی از نقاشی شد که از همان دوران به نام فرنگی‌سازی شهرت یافت. هر چند در اکثر منابع، به نام نقاشان فرنگی حاضر در دربار صفوی و همچنین ورود آثار هنری از اروپا اشاره شده است و علی‌رغم اینکه برخی گراورهای استفاده‌شده در آثار فرنگی‌سازی شناسایی شده‌اند، به نظر می‌رسد تاکید پژوهشگران بیشتر بر حضور اروپاییان و تاثیر کلی فرهنگ و نقاشی غرب بوده و به گراورها، دیگر آثار تصویری و تاثیر مسیر انتقال تصاویر توجه نشده است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا می‌توان برخی از ویژگی‌های فرنگی‌سازی را نتیجه‌ انتقال تصویر نقاشی از مسیر گراور و عدم دسترسی به اصل نقاشی‌های اروپایی دانست؟ در مقاله پیش‌ رو با استفاده از نظریات ارنست گامبریچ و کندال والتون، با روش توصیفیتحلیلی، سعی بر روشن ساختن احتمال تاثیر فرآیند انتقال تصویر نقاشی بر نقاشی ایران است. نخست با به‌کار بستن آرای والتون در مورد سه اثر فرنگی‌سازی و گراور‌های منبع این آثار، اختلال در درک ژانر و تاثیر حذف داده‌ها در درک شیوه اجرا؛ و سپس با آرای گامبریچ، نحوه تطبیق دادن و برداشت از نقاشی اروپایی با تمرکز بر موارد طرح‌واره، تکنیک، رنگ، ابعاد، تضاد، سبک و تزئین، تحلیل شده ‌است. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد احتمالاً مواجهه‌ هم‌زمان با تصاویری متنوع از دوره‌های متفاوت، عامه‌پسند تا فاخر و ناآشنایی با نقاشی غربی در درک آثار اختلال ایجاد کرده و از سوی دیگر با دگردیسی در برخی داده‌های تصویریِ گراور، هنرمند ایرانی، موارد مذکور را با امکانات بیانی نقاشی ایرانی تلفیق یا جایگزین کرده است.

A study on the effects of imported engravings on the structure of Farangi-sazi in Safavid’s era based on the views of Ernst Gombrich and Kendall Walton

Persian painting has been influenced by European art since the Safavid era, resulting in a painting style that became known as Farangisazi. Although some of the engravings used in the FarangiSazi have been identified in recent years, it seems that research has neglected visual distortion caused due to transferring images and printmaking process up to now. Most sources and studies on FarangiSazi have focused on Western art and cultural influence and to lesser extent on European painters at Safavid court. This article, adopting theories of Ernst Gombrich and Kendall Walton, analyzes the process of influence and effects of imported prints on Iranian painting by looking at three works in Farangisazi style as samples. The research, by using a descriptiveanalytical method, seeks to answer whether some of the features of Farangisazi can be attributed to the transfer of painterly image via reproductive pictures. First, by using Walton rsquo;s ideas, three Frangisazi paintings and their source gravures, distortion in perception of genre besides the effects of losing data on perception of execution techniques are analyzed. Then, by using Ernst Gombrich rsquo;s method, appropriation and matching from European painting focusing on schema, technique, color, scale, contrast, style and ornamental designs have been examined. The result of this study suggests that encounters with European images from different periods, popular to high art, combined with unfamiliarity with Western painting genres, styles and history may have impaired the understanding of Western art. Furthermore, after distortion in some data during printmaking, Iranian artists have combined or substituted those items with elements of Iranian painting.