قیاس تزئینات گره‌چینی در ساختار بصری پنجره‌های بازشو دو روستای تاریخی ماسوله و ابیانه

از دیرباز تا کنون روستاهای تاریخی ماسوله و ابیانه با وجود تفاوت‌های اقلیمی، جغرافیایی و قدمتی، دارای شباهت‌های بسیار متعددی در بخش‌های تزئیناتی و معماری بوده‌اند که وجود چنین اشتراکاتی همواره مورد توجه بسیاری از پژوهشگران بوده است. با توجه به آنکه کاربرد تزئیناتی همچون گره‌چینی‌ها در دوران معاصر رو به فراموشی است و همچنین تا کنون تحقیق جامعی در ساختارهای گره‌چینی دو روستای ماسوله و ابیانه صورت نگرفته، تحقیق حاضر در تلاش است تا بتواند در حفظ و ثبت چنین میراث ارزشمندی گام بردارد. نگارندگان با بهره‌مندی از مطالعات تطبیقی و مقایسه‌ای، پاسخ‌گوی این سوالات هستند؛ آیا به‌کارگیری تزئینات گره‌چینی در پیدایش فضاهای معماری و سازگاری اقلیمی دو روستا موثر بوده‌اند؟ چه تفاوت‌ها و تشابهاتی در ساختار بصری الگوهای گره‌چینی و عملکردی پنجره‌های دو روستا وجود دارند؟ پژوهش، به‌صورت توصیفی تحلیلی و تطبیقی بوده و از تحقیقات کتابخانه‌ای و میدانی در آن بهره گرفته شده و نیز در تحلیل اقلیمی نمونه‌ها، نرم‌افزار معماری velux daylight visualizer 3 2019 استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده که تزئینات گره‌چینی‌ در هر دو روستا، موجب خلق فضاهایی همچون؛ دهلیزهای ورودی طبقه همکف، شناشیل‌ها، پیش‌ورودی‌ها و بازشوی پنجره‌ها به‌صورت پنجره‌های کوچک و بزرگ و نرده‌ها شده‌اند و اینکه در ساخت گره‌چینی‌های روستای تاریخی ابیانه، از مصالح متنوع‌تری چون؛ آجر، خشت و چوب‌های بومی و اصیل‌تری نسبت به روستای تاریخی ماسوله استفاده‌ شده است. همچنین، نتایج تحلیل‌های اقلیمی در محیط نرم‌افزاری، نشان‌دهنده تاثیرات مناسب عملکردی گره‌چینی‌ها در کنترل و ورود نور در فصول زمستان و تابستان در هر دو روستا هستند. نتایج تحلیل‌ها در بخش الگوهای دو روستا نیز بیانگر آن است که 18 ‌الگوی گره‌چینی در روستای ماسوله و 8 ‌الگوی گره‌چینی در روستای ابیانه موجود بوده که از آن بین، 11 ‌درصد از الگوها در دو روستا دارای شباهت‌های ساختاری و اسمی هستند.

Comparison of Gereh-chini Decorations in Visual Structure of theOpening Windows of the two Historical Villages of Masouleh and Abyaneh

From the past to the present, the historical villages of Masouleh and Abyaneh have had many similarities in the fields of decoration and architecture despite the climatic, geographical and ancient differences, and the existence of such commonalities has always been of interest to many researchers. Considering that the use of decorations such as gerehchini is being forgotten in contemporary times and also no comprehensive research has been carried out on the gerehchini structures of Masouleh and Abyaneh villages, the present study is trying to preserve and record such a valuable heritage. The authors use comparative studies to answer the following questions: Have the use of gerehchini decorations been effective in creating architectural spaces and climatic adaptation of the two villages? What are the differences and similarities in the visual structure of gerehchini and functional patterns of the windows of the two villages? The research is descriptiveanalytical and comparative, and library and field research has been implemented. Also, in the climatic analysis of the samples, VELUX Daylight Visualizer 3 2019 architectural software has been used. The results show that gerehchini decorations in both villages have created spaces such as ground floor entrance corridors, mashrabiyas, preentrances and in the window openings as small and large windows and railings, and in the construction of gerehchini in the historical village of Abyaneh, more diverse materials such as bricks, clays and more native and original woods have been used compared to the historical village of Masouleh. The results of climate analysis in the software environment also show the appropriate functional effects of gerehchini in light control and entrance in winter and summer in both villages. The results of the analyzes in the patterns section of the two villages also indicate that there are 18 gerehchini patterns in Masouleh village and 8 gerehchini patterns in Abyaneh village, of which 11% of the patterns in the two villages have structural and nominal similarities.