فرایند اعطای کاربری به مجموعه تاریخی مسعودیه تهران مبتنی‌بر اصول باززنده‌سازی مجموعه‌های تاریخی- فرهنگی*

مجموعه‌های تاریخی- فرهنگی، میراثی گرانقدر از گذشتگان سرزمین ایران و جزیی از هویت و شناسنامه فرهنگی شهروندان آن هستند. میراثی که به‌عنوان ثروت فرهنگی، لازم است با بهترین شیوه حفظ شود و به نسل‌های آینده انتقال یابد. مجموعه تاریخی مسعودیه نیز، ازجمله این ثروت‌هاست که در دنیای امروزی از نظرها پنهان مانده است. امروزه درمیان شیوه‌های حفظ و بازنمایی بناها و مجموعه‌های تاریخی، بهره‌گیری از طرح باززنده‌سازی به‌منظور بازگرداندن آنها به جریانِ زندگی اجتماعی مردم، بسیار گسترش یافته است. یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش‌های این کار، اعطای کاربری مناسب مبتنی‌بر اصول باززنده‌سازی است. حال این سوال مطرح می‌گردد که باتوجه‌به ویژگی‌ها و شرایط خاص هر مجموعه ‌تاریخی، روند اعطای کاربریِ جدید و انطباق فعالیت‌های انسانی با کالبد معماری از چه طریقی شناسایی و پیاده‌سازی می‌شود. بنابر آنچه بیان شد، هدف اصلی این تحقیق، توجه به ضرورت طرح باززنده‌سازی و بررسی روند علمی مطرح در زمینه اعطای‌کاربری به مجموعه‌های تاریخی- فرهنگی است که نظر به نمونه‌موردی پژوهش، مجموعه فرهنگی- ‌تاریخی ‌مسعودیه در تهران، ارایه می‌گردد. درواقع، رویکرد اصلی نگارندگان در این مقاله پژوهش‌موردی است که در آن با بهره‌گیری از روش تفسیری- تاریخی به جمع‌آوری داده‌های ارزشمند برای شناخت بهتر مجموعه ‌مسعودیه و توانایی‌های بالقوه آن اقدام شد. به این دلیل که براساس آنها و باتوجه‌به نیازهای موجود در بافت اطراف، با بهره‌گیری از شیوه‌های تصمیم‌گیری چند‌معیاره به گونه‌ای علمی به تعیین کاربری مناسب برای مجموعه دست یافته شود. در روند علمی پیموده‌شده از میان روش‌های تصمیم‌گیری چند‌معیاره، روش‌ مجموع‌ ساده وزین و از میان روش‌های موجود برای تعیین وزن یا اهمیت هریک از شاخص‌ها، شیوه دلفی انتخاب گردید. نتایج بیانگر آن بود که این مجموعه‌ تاریخی و ملی می‌تواند تحت عنوان مرکز رویدادهای هنری به جریان زندگی در قلب تاریخی شهر تهران بازگردانده شود.