مطالعات حفظ و مرمت پوست‌نوشته‌ای قرآنی متعلق به سده‌های سوم و چهارم ه.ق.

مطالعه روی نسخ خطی قدیمی شامل شناسایی بستر، مرکب‌ و رنگدانه‌های مورد استفاده در آنها همچنین شیوه‌های درمان، نمایش و نگهداری این آثار، از موضوعاتی است که همواره ذهن پژوهشگران این حوزه را به خود مشغول داشته‌‌است. ازهمین رو در پژوهش حاضر، این‌چنین مطالعاتی روی یکی از قدیمی‌ترین مجموعه دست‌ نوشته‌های قرآنی که شامل پانزده برگ است، انجام شده‌است. این مجموعه از داخل دیوار بنایی در مهریز یزد به دست آمده که براساس رسم‌ الخطی که دارد متعلق به سده‌های سوم و چهارم ه.ق. دانسته شده‌است. پس از بررسی این مجموعه در زیر نور فرابنفش نوع بستر، مرکب سیاه و رنگدانه‌های قرمز و سبز موجود در آن، با استفاده از روش‌های دستگاهی شناسایی گردیدند. به علت محدودیت در میزان نمونه‌ها، برای آنالیز از روش‌های دستگاهی غیر تخریبی یا روش‌هایی که به حداقل نمونه نیاز دارند، استفاده‌شد. بدین منظور، روش?های طیف‌سنجی زیر قرمز تبدیل فوریه ftir و میکروسکوپ الکترونی روبشی مجهز به آنالیز پاشندگی اشعه ایکس sem-edx، به کار گرفته‌شدند. درپایان، نتایج مطالعات آزمایشگاهی نشان‌داد که بستر دست‌ نوشته‌ها، پوست است. همچنین تجزیه شیمیایی مرکب‌ها نشانگر این بود که در ترکیب برخی از مرکب‌های قرمز، ترکیبات جیوه (شنگرف) به کار رفته و تعدادی از آنها نیز دارای ترکیبات آلی یا آهن هستند. مرکب سبز دارای ترکیبات مس و در مرکب سیاه عناصری مانند آهن و کربن به کار رفته‌است. پس از انجام مطالعات آزمایشگاهی و بررسی عوامل آسیب‌رسان، مراحل حفاظت، مرمت و نگهداری این قطعات پوست‌نوشت قرآنی نیز انجام‌گردید.