ارائه مدل مفهومی اهداف برنامه درسی از منظر آموزش عملگرا در دوره کارشناسی معماری بر مبنای الگوی کلایِن و آکِر

برنامه‎های درسی در دوره کارشناسی معماری در کشور ما به دلیل عدم توجه کافی به حوزه فعالیت‌های عملی و مغفول ماندن تربیت حرفه‌ای، مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. برنامه درسی را ستون مرکزی فرآیند آموزش و وسیله‌ای برای تحقق اهداف آموزش عالی دانسته‌اند. لذا هدف از انجام پژوهش حاضر، ارتقای برنامه درسی بر مبنای آموزش مبتنی بر عمل به‌عنوان رویکردی نوین و پیوند میان آموزش معماری با مقتضیات جامعه و دنیای کار است. این تحقیق در پی پاسخ‌گویی به دو پرسش‌ است؛ 1. الگوی برنامه درسی در دوره کارشناسی معماری بر مبنای الگوی کلایِن و آکِر چگونه است؟ 2. مدل مفهومی اهداف برنامه درسی از منظر آموزش عملگرا منطبق بر الگوی پیشنهادی چگونه است؟ پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و از روش‌های فراترکیب و تحلیل محتوا به صورت متوالی استفاده شده است. تحلیل و کدگذاری‌ داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار nvivo انجام شد. جهت جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی و مصاحبه نیمه‌ساختارمند استفاده شده است. ابتدا با روش فراترکیب، 18 الگوی برنامه درسی بررسی و  بر مبنای الگوی کلایِن و آکِر، ویژگی‌های الگوی پیشنهادی بیان شدند، این الگو شامل نه عنصر با مرکزیت اهداف برنامه درسی است؛ به‌طوری که سایر عناصر همانند تار عنکبوت به یکدیگر وابسته هستند. سپس با تحلیل محتوای اسناد منتخب و فرم‌های مصاحبه، کدگذاری داده‌ها انجام شد. پس از تحلیل داده‌های کیفی، 2437 ارجاع حاصل شد و از تلخیص و طبقه‌بندی داده‌ها در نهایت 83 کد باز، 23 کد محوری (19 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی) و 5 کد گزینشی ارائه شد. پس از کشف روابط علی- معلولی مدل مفهومی اسپیرال مشتمل بر 4 هدف، 5 بُعد و 19 شاخصه آموزش عملگرا ارائه شد که در این مدل بُعد مشاهده به‌عنوان هسته مرکزی و به ترتیب 4 بُعدِ تجربه عینی، آزمایشگری، کارآموزی و سودمندی در سطوحی بالاتر، ابعاد آموزش عملگرا را تشکیل می‌دهند؛ به‌طوری که سودمندی به‌عنوان بُعد همه‌شمول در بالاترین سطحِ ابعاد آموزش عملگرا در بازنگری برنامه درسی و ارتقای آموزش معماری در راستای تربیت حرفه‌ای ایفای نقش می‌کند.

presenting a conceptual model of curriculum objectives from the perspective of pragmatic education in the undergraduate course in architecture based on the model of klein and akker

undergraduate curricula in our country have been criticized for not paying enough attention to the field of practical activities and neglecting vocational training. the curriculum is considered to be a central pillar of the education process and a means to achieve the goals of higher education, therefore, the purpose of this study is to improve the curriculum based on action-based education as a new approach and the link between architecture education and the needs of society and the labor market. this research seeks to answer two questions: 1. what is the curriculum model in the undergraduate course based on the klein and akker model? 2. what is the conceptual model of the curriculum objectives from the perspective of pragmatic education under the proposed model? the present research is of qualitative type and meta-synthesis methods and content analysis has been used sequentially. data analysis and coding were performed using nvivo software. documentary methods and semi-structured interviews were used to collect information. first, with the meta-synthesis method, 18 curriculum patterns were examined and based on the klein and akker model, the characteristics of the proposed model was expressed; this pattern consists of nine elements centered on the objectives of the curriculum, so that the other elements are interconnected like a spider web. then, data analysis was performed by analyzing the content of selected documents and interview forms. after analyzing the qualitative data, 2437 references were obtained, and summarizing and classifying the data, finally 83 open codes, 23 axial codes (19 sub-categories and 4 main categories), and 5 selective codes were presented. after discovering the causal relationships, the spiral conceptual model consisting of 4 objectives, 5 components, and 19 indicators of pragmatic education was presented. in this model, the component of observation as the core and the four components of objective experience, experimentation, internship, and usefulness at higher levels, respectively, constitute the components of pragmatic education. as utility as an inclusive component at the highest level of pragmatic education plays a role in curriculum revision and promotion of architectural education to train vocational