مطالعه‌ محله‌ میدان‌کهنه کاشان و بازخوانی مرکز محله‌ تاریخی و مقایسه آن با محله میدان‌کهنه قم

بافت تاریخی ارزشمند کاشان با وجود آسیب‌های زیاد ناشی از تحولات شهری معاصر، کمتر مطالعه شده است و این موضوع در مورد هسته‌ اولیه‌ شهر و محله‌های مربوط به آن، نمود بیشتری دارد که سبب افزایش مداخلات و آسیب‌های مختلف به بافت محلات می‌شود. محله‌ میدان‌کهنه به گمان نویسندگان، هسته‌ اولیه تشکیل شهر تاریخی بوده که اطلاعات‌ مستندی در مورد آن وجود ندارند؛ این محله، قرارگاه مسجد جامع کهن است که قدمت آن بر اساس کتیبه‌ مناره‌ آن، به سال 466 ه.ق. می‌رسد. این پژوهش قصد دارد ضمن بررسی ساختار، اجزا و فضاهای محله میدان‌کهنه، سیر تحول و تکامل این محله تاریخی را مطالعه کند. روش این تحقیق، اسنادی و تفسیری- تاریخی است؛ تلاش‌ می‌شود بر پایه‌ مطالعات میدانی، وضعیت موجود محله، عناصر شاخص و کاربری‌های آن معرفی شوند و بر اساس منابع معدود تاریخی موجود و نقشه‌های هوایی، وضعیت موجود و ساختار تاریخی مرکز محله شناسایی ‌شود و سپس با محله هم‌نام خود در شهر قم مقایسه شود. نتایج پژوهش حاکی از این هستند که محله در مسیرِ معابر تاریخی شکل‌ گرفته و مسجد جامع یکی از اجزای اولیه‌ آن بوده‌ که با تکامل تاریخی محله، توسعه‌ یافته است؛ محله میدان‌کهنه احتمالاً دارای یک میدان قدیمی به‌عنوان مرکز محله، در مجاورت مسجد جامع بوده که به‌تدریج از بین رفته است. مقایسه این محله با هم‌نام خود در قم، موید این نکته است که هر دو محله در گذشته دارای میدان و کاربری‌های نسبتاً مشابه در اطراف آن بوده‌اند که به مرور زمان، میدان از بین رفته و جای خود را به گذر و کاربری‌های دیگر داده است.

a study of the meydan kohneh neighborhood in kashan and re-reading the center of the historic neighborhood and comparing it with the meydan kohneh neighborhood in qom

the historical city of kashan is one of the historical contexts whose neighborhoods, despite the valuable structure that is facing destruction, have been less studied; in particular, the primary nucleus and its associated neighborhoods and less codified information on the status of these neighborhoods is available; this in itself causes an increase in various interventions and injuries. meydan kohneh neighborhood is one of the oldest neighborhoods in the city and according to the authors, it was the primary nucleus of the formation of a historical city about which there is no documented research; this neighborhood is the site of the old jameh mosque, which dates back to 466 ah according to its minaret inscription. this study intends to study the structure, components and spaces of meydan kohneh neighborhood, the evolution of this historical neighborhood. the method of this research is documentary and interpretive-historical; an attempt is made to identify the current situation of the neighborhood, its key elements and uses based on field studies, and then based on the few available historical resources, aerial maps and also the structure of historic neighborhoods in iranian cities, the situation the existing and historical structure of the center of the neighborhood should be reconstructed and finally this should be compared with the neighborhood of the same name in qom. comparison of this neighborhood with its namesake in qom confirms that both neighborhoods in the past had a relatively similar square and similar use around them, which due to the passage of time, the square has disappeared and has been replaced by the passage (alley) of the old square and other alternative uses.