‌ارزیابی مولفه های موثر بر ارتقاء دلبستگی به مکان درفضاهای باز مجتمع های مسکونی

دلبستگی به مکان، خلاصه‌ای منبعث از ادراک انسان از ابعاد کالبدی، ذهنی و رویدادهای مکان است. با این حس فضا به مکانی با ویژگی‌های حسی و رفتاری خاص برای انسان بدل می‌شود. در میان فضاهای مختلف، فضای باز با کارکردها، معانی و ویژگی‌های کالبدی خود می‌تواند نقش مهمی در کیفیت بخشیدن به فضاهای سکونت در شهرهای امروز داشته باشد. در نتیجه توجه طراحان به عوامل موثر در دلبستگی افراد به فضاهای باز در مجتمع‌های مسکونی می‌تواند نقش موثری در زیست پذیری این فضاها ایفا نماید. با توجه به اهمیت مفهوم دلبستگی به مکان در کیفیت بخشی به محیط، این تحقیق ابتدا به بررسی مفهوم دلبستگی و ابعاد آن، و سپس به  تبیین شاخص‌های دلبستگی به مکان به شناسایی عوامل موثر بر احساس دلبستگی و سنجش آنها در بین متخصصان حوزه معماری و شهرسازی می پردازد. در واقع هدف این  تحقیق، ارائه مدل دلبستگی به مکان و سنجش و تحلیل عوامل موثر بر میزان دلبستگی به فضاهای باز مسکونی در بین متخصصین می‌باشد. مقاله حاضر دارای روش توصیفی و تحلیلی می‌باشد و برای گردآوری اطلاعات از ابزارهای کتابخانه‌ای و پرسشنامه بهره گرفته شده است و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه آماری آن را متخصصان حوزه معماری و شهرسازی و علوم تربیتی و روانشناسی تشکیل می‌دهند و نمونه‌ها به شیوه تصادفی انتخاب شده‌اند. سپس با استفاده از مولفه‌های موثر بر حس دلبستگی ، شاخص‌های پرسشنامه تجزیه و تحلیل شده است. پرسشنامه‌های جمع آوری شده، در محیط نرم افزار spss  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این راستا از آزمون آماری تی تک نمونه‌ای و فریدمن استفاده شده است. نهایتا 34 شاخص در قالب 8 مولفه مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد مولفه حس وابستگی ، حمایت اجتماعی و ارتباط عاطفی قوی با مکان به ترتیب مهم‌ترین مولفه‌های کالبدی موثر بر احساس دلبستگی در فضای باز مجتمع مسکونی هستند و فضاهای فاقد ایمنی و تاریک مهم‌ترین عامل‌ها برای عدم دلبستگی به مکان در میان ساکنان خواهند بود.

an evaluation of the components affecting the promotion of attachment to the place in the open spaces of residential complexes

attachment to a place is a summary of human perception of physical, mental dimensions and events of place. with this feeling, the space becomes a place with specific sensory and behavioral characteristics for humans. among different spaces, open spacewith its functions, meanings and physical characteristics can play an important role in improving the quality of living spaces in today’s cities. as a result, designers’ attention to factors influencing people’s attachment to open spaces in residential complexes can play an effective role in the livability of these spaces. considering the importance of the concept of attachment to a place in the quality of a part of the environment, this research first examines the concept of attachment and its dimensions, and then explainsthe indicators of attachment to a place, identifying the factors affecting the feeling of attachment and measuring them among experts in the field of architecture and urban planning. in fact, the purpose of this research is to provide a model of place attachmentand measure and furthermore, analyze the factors affecting the degree of attachment to residential open spaces among experts. this article has a descriptive and analytical method, and library tools and questionnaires were used to collect information, and it is practical in terms of its purpose. its statistical population consists of experts in the fields of architecture and urban planning, educational sciences and psychology. random sampling was adopted for this study. afterwards, by using the components affecting the sense of attachment, the indicators of the questionnaire were analyzed. the data collected fromthe questionnaires were analyzed using the spss software. in this regard, one-sample t-test and friedman’s statistical test were used. finally, 34 indicators were measured in the form of 8 components. the results of the research show that the sense of belonging, social support and strong emotional connection with the place are respectively the mostimportant physical components affecting the feeling of attachment in the open space of the residential complex, and unsafe and dark spaces are the most important factors for the lack of attachment to the place among the residents.