تعیین عوامل و متغیرهای افزایش بهره‌وری در ارزیابی و انتخاب پروژه‌های مرمتی و استفاده مجدد از بناهای تاریخی به روش تحلیل عاملی

توجه به موضوعات مرتبط با ارزیابی، تصمیم‌گیری و انتخاب، امروزه یکی از مسائل مورد مناقشه بوده و در اغلب موارد نه‌تنها به تمامی عوامل موثر در ارزیابی و انتخاب توجه نمی‌شود، بلکه مجموعه عوامل و متغیرهای در نظر گرفته‌شده، مورد اتفاق نظر متخصصین و صاحب‌نظران نیز قرار ندارند. از این جهت، در این تحقیق، به موضوع شناسایی عوامل و متغیرهای موثر در افزایش بهره‌وری در حوزه مرمت و استفاده مجدد از بناهای تاریخی پرداخته شده و پژوهش بر پایه این سوال شکل گرفته است که به ‌منظور افزایش بهره‌وری در ارزیابی و انتخاب پروژه‌های مرمتی و استفاده مجدد از بناهای تاریخی ایران، به چه عواملی باید توجه نمود و درجه اهمیت هر کدام از عوامل چگونه است؟بر این اساس، هدف از انجام تحقیق حاضر، شناسایی عوامل و متغیرهای موثر در ارزیابی و انتخاب پروژه‌های مرمتی و استفاده مجدد از بناهای تاریخی با رویکرد افزایش بهره‌وری و تعیین درجه اهمیت آنها در نظر گرفته شد. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش انجام تحقیق پیمایشی و از طریق تهیه پرسش‌نامه، دیدگاه‌ها و نظریات متخصصین و صاحب‌نظران در ارتباط با موضوع تحقیق جمع‌آوری شدند و پس از انجام اعتبارسنجی‌های لازم با استفاده از روش تحلیل عاملی، این امکان فراهم شد تا متغیرها و عوامل موثر در افزایش بهره‌وری در حوزه مرمت و استفاده مجدد از بناهای تاریخی ایران (با کاربری مسکونی دوره قاجار) استخراج شوند. هر عامل بسته به وسعت و اهمیت خود متشکل از چندین متغیر مستقل دیگر به‌دست آمد و درجه اهمیت هر کدام مشخص شد. بررسی نتایج استخراج‌شده از پرسش‌نامه تحقیق و تجزیه و تحلیل به‌عمل‌آمده از آنها، هشت عامل (مفهوم) اصلی را در ارتباط با افزایش بهره‌وری در بناهای تاریخی به این شرح مشخص ساخت؛ 1. حفاظت از ارزش‌ها، 2. مدیریت بهر‌ه‌برداری، 3. پشتیبانی، 4. تعیین کاربری (احیا)، 5. اصول عمومی حفاظت، 6. مراقبت و نگهداری، 7. سازگارسازی و 8. اجرا (مرمت). در این میان، عامل حفاظت از ارزش‌ها، بیشترین درجه اهمیت را در بین عوامل شناسایی‌شده به‌دست آورد و در نهایت با به‌دست آمدن ضریب پایایی هر کدام از عوامل، این امکان فراهم شد تا در ارزیابی و انتخاب پروژه‌های مرمتی و افزایش بهره‌وری در آنها، مجموع عوامل مورد اتفاق نظر متخصصین به‌دست آورده شوند. 

determining factors & variables of increasingefficiency in assessing and selecting restoration projects & reusing historical houses by factor analysis method

paying attention to issues related to evaluation, decision making and selection has beenone of the most controversial topics today, and in most cases, not only all the factorsinfluencing the evaluation and selection are not considered, but also the set of factors andvariables considered are not agreed upon by experts. hence, in this research the issueof identifying factors and variables effective in increasing productivity in the field ofrestoration and reuse of historic buildings has been addressed, and the research is basedon the question that what factors should be considered in order to increase productivityin the evaluation and selection of restoration projects and reuse of historical houses iniran and how important is each of the factors? according to this, the purpose of theresearch is identifying effective variables in evaluating and selectiong restoration projectsand reuse of historic houses with the approach of increasing efficiency and determiningdegree of importance in restoration and reuse of historical houses. in this manuscriptby taking advantage of survey research and through the preparation of questionnaire,experts’ views and opinions on the subject were collected and after doing the validationby factor analysis method, the variables were allowed to be extracted entitled “effectivefactors of increasing efficiency and restoration of iran houses”. each factor was derivedfrom several independent variables and was ranked depending on their significance. theresults of the questionnaire analysis revealed eight main factors associated with increasingefficiency in houses including: “protecting values”, “efficiency management”, “support”,“uses determination (revival)”, “general principles of protection”, “maintenance”,“adaptation”, “execution (restoration)”. among the factors determined, “protectingvalues” gained the most importance. finally, by obtaining the reliability coefficient ofeach of the factors, it was possible to evaluate and select the restoration projects andincrease their productivity and obtain the total factors agreed upon by the experts.