مراتب حفاظت از میراث معماری

حفاظت آثار معماری، مبتنی بر شناخت معماری است و معماری، ظرف زندگی انسان است. انسان، معماری را برای رفع نیازهای خود میسازد و این در حالی است که او علاوه بر جسم، دارای روح و روان است و نیازهای انسان نیز در عین حال که متنوع بوده، دارای مراتبی نیز هستند. انسان در سطحی، نیازهای جسمی و معیشتی و در سطحی دیگر، نیازهای روانی و معنوی دارد. معماری نیز از این جهت، دارای وجوهی کالبدی و همچنین فراتر از کالبد است. بدین ترتیب، مراتب معماری، امکان حیات انسان در تمام ساحات وجودی او را مهیا می‌گردانند. حال با توجه به ذو مراتب بودن انسان و معماری، چنانچه هدف حفاظت را تطویل عمر و تداوم و بقای آن در تمام وجوه بدانیم، حفاظت نیز قائم به مراتب است. اما سوال اینجا است که مراتب متعدد حفاظت کدام هستند؟ و این مراتب متعدد چه نسبت و ارتباطی با هم دارند؟ به منظور پاسخ به این پرسش‌ها به جهت توجه به ماهیت معماری و حفاظت از تمامیت آن، چیستی و چگونگی مراتب وجود در عالم مورد بحث قرار می‌گیرد؛ چرا که قطعاً مراتب وجودی انسان و نیازهای او و معماری و حفاظت نیز تابعی از آن هستند. لذا در این پژوهش با روش قیاس به معنای تعمیم از کل به جزء و استدلال منطقی، به تطبیق و تعمیم قواعد و مراتب عالم وجود بر معماری و پس از آن حفاظت پرداخته و سپس به پرسش‌های پژوهش پاسخ داده خواهد شد. در نهایت، مراتبی سه‌گانه از حفاظت به دنبال مراتب سه‌گانه معماری بیان می‌شوند؛ مرتبه پایین‌تر، مرتبه ماده است که جنبه محسوس و کالبد معماری را شکل می‌دهد، متناظر با مرتبه و قوای حسی انسان است و نیازهای اولیه و مادی انسان را با واسطه مواد و مصالح طبیعت (مرتبه مادی عالم) رفع می‌کند. حفاظت نیز در این مرتبه، مبتنی بر شناخت کالبدی اثر است. مرتبه بالاتر، مرتبه الگو بوده که واسطه انتقال معانی اعلی به ساحت ماده است. متناظر آن در انسان، قوه خیال و در هستی، عالم مثال است. در این مرتبه، الگوها و قواعد به طریق رمزی و استعاری، عامل شکل‌گیری معماری هستند. این مرتبه، از کالبد و ماده فراتر است. بدین ترتیب، حفاظت معماری در این مرتبه، مبتنی بر فهم و بازتکرار آگاهانه الگوها است. بالاترین مرتبه، مرتبه معنا است. متناظر آن در انسان، قوه عقل و در هستی نیز مرتبه عقل است. حفاظت از این مرتبه به تربیت، نه صرفاً آموزش، انسان‌ها جهت تقویت قدرت خوانش معنا نیاز دارد. این مراتب در نظامی طولی و درهم‌تنیده هستند و تقرب به مراتب بالاتر، در گرو عبور از مراتب پایین‌تر است.

The Degrees of Conservation of Architectural Heritage

Conservation of architectural works is based on cognition of the architecture and architecture is like a container for human life. The human forms architecture to answer his needs, however s/he has soul, in addition to body, and while human rsquo;s needs are various, they have hierarchical degrees. It means that the man has physical needs and in a higher degree has spiritual needs. Then architecture has physical aspects and also intangible aspects. If the aim of conservation of architectural work is its continuity, then the conservation also should be in degrees. The question is what the degrees of conservation are. And what the relationship between these degrees is. To answer these questions in order to pay attention to the nature of architecture and protect its integrity, what and how the levels of existence in the world are discussed, because certainly the degrees of human existence and his needs, architecture and protection are sequence of that. So in this research by deduction and logical reasoning the questions will be answered. It happens by adapting the rules of the universe to architecture and then conservation. At last three degrees of conservation related to three degrees of architecture are declared: The lowest one is degree of material which forms the tangible and physical aspect of architecture. It is correspondent to sense and physical needs of human made by natural materials (lowest degree of universe). In this degree conservation in also based on survey about physical aspects and conserving values related to them. At this stage, patterns and rules are the factor of shaping architecture, through symbolism and metaphor, this level is beyond the body and material. So conserving architectural is based on understanding and replicating them wisely. Corresponding to it in man is the power of reason and in the universe is the level of reason. Protecting this level requires education, not just training, human to strengthen the ability of reading meaning. These levels are intertwined in the longitudinal system, depending on passing the lower levels.