سنجش و اولویت‌بندی کیفیت هویت در بافت تاریخی با استفاده از تکنیکentropy-topsis (مطالعه موردی: محله سنگ‌ سیاه شیراز)

در رشد و تکوین شیراز، بافت تاریخی ارزشمند آن متحمل تغییراتی شده که بر هویت بافت، اثر سوء نهاده است. ساکنین جدید به‌‌ واسطه کاهش جنبه ‌هویتی بافت، تنزل نرخ زمین و مهاجرت ساکنان قدیمی آن، خود دست به مداخلات زیانبار در بافت شهری زده‌اند. امروزه فرسودگی و تخریب بافت تاریخی شهر شیراز به‌ویژه محله سنگ‌ سیاه، تهدیدی جدی در جهت زوال و خدشه‌دار شدن هویت فرهنگیتاریخی این شهر قلمداد می‌شود؛ لذا توجه ویژه به هویتمندی و حفظ بناها و بافت تاریخی، در اولویت مدیران شهری قرار دارد. سوال تحقیق آن است که چگونه ارتقای هویت بافت تاریخی محله سنگ‌ سیاه در تکوین و شکل‌گیری معماری باکیفیت، معنا می‌یابد؟ هدف تحقیق، اولویت‌بندی و سنجش شاخص‌های هویت در بافت محله سنگ‌ سیاه و حیات‌بخشی به کالبد بافت تاریخی است. نوع تحقیق، کاربردی و بر مبنای روش‌های توصیفیتحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات، مستخرج از پرسش‌نامه‌ها و مشاهدات با نرم‌افزارهای excel 2016, ghrafer و visio و با استفاده از تکنیک topsis هستند. ماهیت و وزن هر شاخص‌، با استفاده از روش آنتروپیشانون مشخص می‌شود؛ از این‌رو، بر مبنای متغیر‌های مستقل شامل؛ سازمان فضایی، ساختار شکلی، اکولوژیک، حس تعلق، تعاملات اجتماعی، احساس امنیت، تعدد آداب و رسوم و میراث فرهنگی، تاریخی بودن، معنا، خوانایی، زیست‌پذیری و تنوع و متغیرهای وابسته شامل؛ هویت و هویت کالبدی، ابعادی مانند موقعیت قرارگیری محله، میزان نفوذپذیری، مکان‌های باستانی، ترافیک و حمل و نقل، کف و بدنه‌سازی، پوشش گیاهی، تعامل بین ساکنین، امنیت، گردشگری، نشانه‌های طبیعی و مصنوع، ارزش‌های فرهنگی، نحوه عمل فعالیت‌ها، سرزندگی و تنوع فعالیت‌ها در محدوده، مورد مطالعه و ارزیابی قرار داده شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن هستند که از نظر ساکنین، ساختار شکلی، اکولوژیک و امنیت و از نظر گردشگران داخلی، دل‌بستگی به مکان، مکان‌های تاریخی، فرهنگ، مناسک عام و اعتقادات و قدمت محله و از نظر گردشگران خارجی، دل‌بستگی به مکان، تنوع مکان‌های تاریخی و فرهنگ، مناسک عام و اعتقادات و آگاهی از قدمت محله، در سطح ضعیف قرار دارد. با توجه به نظر ساکنین و گردشگران، راهکارها و پیشنهاد‌هایی ارائه‌ شده‌اند. می‌توان چنین دریافت که بسیاری از مولفه‌های هویتمندی بناهای تاریخی محله (عواملی که موجب هویت و ایجاد سمبل و نشانه می‌شوند) به مرور زمان پاک یا تضعیف شده‌اند که در صورت انجام اقدامات هویت‌محور، می‌توان آنها را احیا و به پویایی زیست محله کمک کرد.

Measuring and Prioritizing the Quality of Identity in Historical Context Using the Entropy- Topsis Technique (Case Study: Sang-e-siyah Quarter)

Shiraz has precious historical textures that various parts and objects have been added to during contemporary city developments that these process and changes sometimes damaging its identity. Since historic textures have turned to lose identity, land prices drop down, main and old residents departure, new residents are disruptively interfering urban and architectural interventions. Today, the erosion and destruction of the historical texture of Shiraz, especially Sange Siyah quarter, is considered as a serious threat to the decline and damage to the culturalhistorical identity of the city. Therefore, paying special attention to the identity and preservation of buildings and historical context is a priority for urban management. The main question is: ldquo;what are the strategies for maintaining and promoting identity to the historical context of the Sangesiyah? The purpose of this research is to prioritize and measure identity indices in the context of the SangeSiyah zone, and reviving the historical context. The type of research is ldquo;applied research rdquo; and is based on analyticaldescriptive and survey method. The required data is extracted from questionnaires and observations by using some software namely, ldquo;Excel2016 rdquo;, ldquo;Ghrafer rdquo; and ldquo;Visio rdquo; and ldquo;Topsis rdquo; technique. The nature and weight of each of the index is determined using the ldquo;Shannon Entropy rdquo; method. Hence, in this research, independent variables including: spatial organization, structure, ecological structure, sense of place, social interactions, sense of security, diversity of customs and traditions and cultural heritage, historicity, meaning, legibility, viability and diversity, and dependent variables such as identity and physical identity, dimensions such as location of the neighborhood, permeability, ancient sites, traffic and transportation, vegetation, interaction between inhabitants, security, tourism, natural and artificial signs, value cultural activities, vitality and diversity of activities within the scope have been analyzed. The findings of the research indicate that from the inhabitants rsquo; point of views, structure, ecological and security, and in domestic tourists rsquo; views, attachment to places, historical places, culture, common rituals and beliefs of the neighborhood, and from the foreign tourists rsquo; point of view attaching to the location, the diversity of historical places and culture, general rites and beliefs and the awareness of the antiquity of neighborhood are weak. Finally, according to residents and tourists rsquo; opinions, suggestions and solutions are presented. It can be found that many components of the identity of the historical monuments of neighborhoods (factors that cause identity and the creation of symbols and signs) are either lost or weakened over time. Using identitybased measures can help to revive them and reinforce the dynamism of the neighborhood.