کاربست روش میان‌یابی وزن‌دار در تحدید پهنه‌های بارزه‌مند میراثی و حفاظت کالبدی از منظر تاریخی شهر* (موردپژوهی: شهر قدیم لار)

منظر تاریخی شهر را لایه‌های متنوعی از ارزشمندی‌های نهان و آشکار تکوین می‌بخشند. این ارزش‌ها موجب تمایز منظر تاریخی هر شهری نسبت به سایر شهرها می‌شوند. حفاظت و ارتقا مبتنی بر شناخت دقیق و درک درست از زمینه، موجب تداوم بارزه‌ها و ارزشمندی‌های منظر تاریخی می‌شود. این مقاله، در خلا روش‌شناسانه تعیین و تحدید پهنه‌های حفاظت از میراث و منظر تاریخی و پاسخ به نارسایی تعریف حریم عناصر ارزشمند میراثی، درصدد ارائه شیوه‌ای نوین با هدف حفاظت کالبدی از ویژگی‌های کالبدی (شامل ابعاد معماری و طبیعی) منظر تاریخی شهر قدیم لار بوده است. روش آغازین در این پژوهش، ارزیابی بارزه‌مندی پهنه‌های حفاظتی است که بر اساس چهار دسته معیار شامل؛ ارزش مبتنی بر شواهد (کالبدی) ، ارزش تاریخی ، ارزش زیبایی‌شناختی و معماری و اصالت و یکپارچگی ، مورد سنجش قرار گرفته و بدین منظور، دو رویکرد حفاظت نقطهمبنا (مبتنی بر تک‌عناصر واجد ارزش میراثی) و پهنه‌مبنا (بر مبنای حریم عناصر و پهنه‌های حفاظت) هم‌زمان مورد توجه بوده‌اند. این پژوهش با بسط تعریف پهنه‌های حفاظتی، از جمله مطالعات کاربردی بوده و در پیشبرد آن، از روش‌های کیفی و کمی به شیوه تلفیقی استفاده شده‌ است. در ابتدا، و با نگاهی نقطهمبنا از طریق برداشت میدانی و مصاحبه با کارشناسان، نقاط ارزشمند و میراثی موجود در بافت (علاوه بر عناصر ثبتی) شناسایی شده‌اند. این مرحله، به منظور تدقیق و گسترش حوزه شمول عناصر ارزشمند میراثی بوده است. سپس به کمک وزن‌دهی معیارها توسط متخصصین و وارد کردن آن در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp)، نسبت به رتبه‌بندی اهمیت معیارها و زیرمعیارهای بارزه‌مندی اقدام شده است. در گام بعدی، با استفاده از شیوه درون‌یابی در نرم‌افزار gis، پهنه‌های حفاظت بافت تاریخی شهر لار حول نقاط ارزشمند در قالب پهنه‌های بارزه‌مند تعیین شده‌اند. این پهنه‌ها در سه سطح؛ واجد بارزه‌مندی زیاد (درجه 1)، بارزه‌مندی متوسط (درجه 2) و بارزه‌مندی کم (درجه 3) پیشنهاد شده‌اند. تعیین این پهنه‌ها، ملاکی برای در نظر گرفتن ضوابط مداخله و نیز حفاظت از منظر تاریخی شهر خواهد بود.

Applying the Inverse Distance Weighting (IDW) Method in the Designation of Character Areas and the Physical Conservation of the Historic Urban Landscape (Case Study: Lar Old City, Fars, Iran)

The Historic Urban Landscape (HUL) of the city is shaped by several layers of explicit and implicit contextual values ​​that distinguish it from other landscapes. Sustaining these contextual characteristics and values ​​as a whole is made possible by a thorough understanding and putting in place measures to preserve and enhance them. This article, in the absence of methodologies to delineate and redefine heritage conservation areas, and respond to the inadequacy of the definition of the heritage buildings regulatory Buffer Zones, seeks to present a new approach aimed at the physical protection of features (including architectural and natural dimensions) of the Historic Urban Landscape in the city of Lar (as the case study). In this regard, the CACA (Conservation Area Character Appraisal) method has been applied, which is measured by four criteria including ldquo;evidencebase, rdquo; ldquo;historical value, rdquo; ldquo;aesthetic and architectural value, rdquo; and ldquo;authenticity and integrity. rdquo; To this end, the study has assessed the criteria in two scales using two conservation approaches of ldquo;pointbased rdquo; (focused on single heritage buildings) and ldquo;areabased rdquo; focusing on the characteristics of a conservation area. The present study is an applied research and has used qualitative and quantitative methods in a consolidated way. Initially, and with a ldquo;pointbased rdquo; approach through field surveys and interviews with experts, valuable heritage buildings (in addition to registered heritage elements) have been identified. This step was intended to further the inclusion of relevant heritage elements. Then, weighting the criteria by the experts and incorporating them into the AHP process, the ranking of the importance of the criteria and subcriteria is attempted. In the next step, using the ldquo;Inverse Distance Weighting (IDW) rdquo; method in GIS software, the historic fabric ldquo;conservation areas rdquo; of Lar City are identified around valuable points in the form of ldquo;character areas. rdquo; These zones have been proposed in three levels with high (grade 1), moderate (grade 2), and low (grade 3) characters. The designation of these areas will serve as a criterion for taking into account the regulations for intervention and conservation of the Historic Urban Landscape of the city.