بررسی مقایسه‌ای تاثیر فاکتور رنگ بر مطلوبیت مبلمان شهری؛ مورد واکاوی (محورهای مسجد حکیم و محمدباقر صدر در شهر اصفهان)

عنصر رنگ، یکی از عناصر فراموش‌شده در طراحی فضاهای شهری است که می‌تواند با توجه به اصول، ارزش‌ها، عقاید و ویژگی‌های طبیعی و اقلیمی، محیطی خوانا و هماهنگ در شهرهای اسلامی برای شهروندان مهیا کند. متاسفانه رشد سریع پدیده شهرنشینی در دهه‌های اخیر، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، چشم‌اندازهای شهری را به شدت تغییر داده است و صدق این موضوع در خصوص شهرهای ایران موجب شده در بهره‌گیری از قابلیت‌های عنصر رنگ در مبلمان شهری به‌عنوان بخشی از چشم‌اندازهای مصنوع شهر، دقت لازم به عمل نیاید و بدون هیچ‌گونه برنامه‌ریزی و استاندارد و معیاری از آن استفاده شده و در نتیجه، موجب ایجاد سردرگمی و عدم خوانایی می‌شود. شهر اصفهان به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین شهرهای مرکزی ایران، از جمله نمونه‌هایی است که با حفظ بافت و آثار تاریخی به‌جای مانده، با گذشت سال‌ها همچنان توانسته از عنصر رنگ در جهت بهبود کیفیت منظر شهری و حفظ و ارتقای اصالت خویش بهره برد. هدف تحقیق حاضر، شناسایی فاکتورها و کدهای رنگی بهینه و مطلوب بر مبلمان شهری بوده که در نمونه موردی حاضر این فاکتور با تکیه بر فضاهای شهری نواحی مرکزی ایران با فرهنگ مسلط اسلامی، مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش، به روش توصیفی تطبیقی و با بهره‌گیری از متون و اسناد کتابخانه‌ای و همچنین جمع‌آوری اطلاعات در بستر مطالعات میدانی به انجام رسیده است. یافته‌های پژوهش که از طریق شناخت بستر طرح، داده‌های آماری و همچنین مقایسه و تحلیل کد رنگی دو محور مطالعاتی (محور مسجد حکیم در محله حکیم به‌عنوان بافت قدیمی و محور محمدباقر صدر به‌عنوان بافت جدید در شهر اصفهان) و نیز با بهره‌گیری از تجارب موفق داخلی و خارجی و اصول به‌کارگیری رنگ در آنها به‌دست‌ آمده، نشان می‌دهند وحدت طیف رنگی در عناصر منفرد و متحرک مبلمان شهری، موجب افزایش خوانایی و هویت محیط شده است؛ در حالی که استفاده از طیف رنگی متنوع برای سایر عناصر مبلمانی، موجب مخدوش شدن دو فاکتور خوانایی و هویت نمی‌شود

Comparative Evaluation of the Effect of Color Factor on Desirability of Urban Furniture Case study; Masjed Hakim and Mohammadbagher Sadr Axes in Isfahan City

The color is one of the forgotten elements in designing urban spaces that can provide legible and harmonic environment for citizens in Islamic cities, according to the principles, values, beliefs and natural and climatic features. Unfortunately, the rapid growth of the urbanization phenomenon in recent decades, especially in developing countries, has dramatically changed the urban landscape, this case in Iranian cities has led to the lack of precision in using the capabilities of the color element in urban furniture, as a part of the artificial landscapes of the city. As a result it is used without any planning and standards, and thus creates confusion and lack of legibility. Isfahan as one of the most distinguished cities in central region of Iran is one of the best examples that has been able to use the color element in order to improve the quality of urban landscape and historical authenticity, maintaining and promoting its authenticity over the years, by protecting remained historical textures. The purpose of the present study is to identify suitable color factors and codes on urban furniture. In this case study, this factor has been investigated based on urban spaces of central regions of Iran with Islamic dominant culture. This research is done by using descriptivecomparative method and library documents and texts, and also the data was gathered in the context of field studies. The research findings obtained through recognizing the context of the design, statistical data as well as comparing and analyzing the color codes of two study axes (The axis of Hakim Mosque in Hakim neighborhood as the old texture, and the axis of Mohammad Bagher Sadr as the new texture in Isfahan) and also by using internal and external successful experiences and principles of using colors in them, shows that color spectrum integration in single and moving elements of urban furniture increases the legibility and identify of the environment, while using a diverse range of colors for other elements of furniture does not distort the two factors of legibility and identity.