>
Fa   |   Ar   |   En
   جریان‌های تاریخی دانش طب در ایران عصر سلجوقی  
   
نویسنده صدقی ناصر ,باقری توفیقی ناهید
منبع تاريخ نامه ايران بعد از اسلام - 1396 - دوره : 8 - شماره : 14 - صفحه:123 -149
چکیده    پژوهش حاضر در پی پاسخ دادن به این پرسش است که دانش طب به‌عنوان یکی از شاخه‌های مهم مجموعه علوم موسوم به حکمت و فلسفه، در ارتباط با سنت و سابقه این علم در ایران و تغییرات سیاسی و فرهنگی عصرسلجوقی، در چه وضعیتی قرار گرفته و درچه مسیری جریان یافت؟ یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که دانش طب به لحاظ تاریخی به‌عنوان یکی از سنت‌های علمی و فکری ریشه دار در تاریخ ایران، به جهت ویژگی‌های خاص خود، در یک وضعیت سه وجهی متناقض قرارگرفته و به موجودیت خود ادامه داد. از یک‌سو به جهت گسترش حساست‌ها و تعصبات مذهبی در بین نخبگان مذهبی و عوام همسو با آنها، علم طب از حیث مبانی علمی و برخورداری از نهادهای آموزشی فراگیر دچار محدودیت‌های جدی شد. اما از وجهی دیگر، دانش طب به علت ارتباط داشتن با حفظ صحت انسان و درمان بیماری‌ها به شدت مورد نیاز حکام و اهل قدرت و نخبگان سیاسیمذهبی بود. به طوری که به جهت چنین نیازی، این دانش طی دوره سلجوقی در چارچوب نیازهای اهل قدرت و زمینه‌های اجتماعی، در شکل دو مکتب طبی عراق و خراسان، موجودیت خود را بازآفرینی و استمرار بخشید. در وجه سوم، تغییری که در این دوره در موقعیت علوم طب ایجاد شد و مبنای آینده این دانش در تاریخ ایران قرار گرفت، ترجمه و تالیف رسائل پزشکی به زبان فارسی بود. روندی که برای اولین بار اتفاق می‌افتاد و خود را در خراسان و عراق، به عنوان مهمترین حوزه‌های جغرافیایی فرهنگی ایران عصر سلجوقی نشان داد.
کلیدواژه ایران، دوره سلجوقی، دانش طب، خراسان، عراق
آدرس دانشگاه تبریز, ایران, دانشگاه تبریز, ایران
پست الکترونیکی nbagheritofighi@yahoo.com
 
   A historical approach to the status of medicine in Iran during the Seljuk era  
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved