پندنامه یحیویه؛ دریچه‌ای به افکار و اندیشه‌های امیرنظام گروسی

پندنامه یحیویه اثر حسنعلی خان امیرنظام گروسی از رجال دوره ناصری یکی از آثار اندرزنامه ای عصر قاجاریه به شمار می آید. بررسی، بازخوانی و تحلیل آن به منظور تعیین جایگاه این اثر در سنت اندرزنامه نویسی ایران و آشنایی با افکار و اندیشه های مولف آن، اهداف این پژوهش را تشکیل می دهد. اهمیت آن در ضرورت شناخت سیر تحولات فکری، سیاسی دوره قاجاریه است. در دوره قاجاریه با اینکه شاهد برخی رویکردهای باستانگرایی، ملی گرایی و یا ضد عربی–اسلامی هستیم اما پند نامه یحیویه برخلاف این روند دارای رویکردی اسلامی است. رویکرد اسلامی پندنامه یحیویه نشانه آشکار تحول فکری دراندیشه ایرانشهری دردوره قاجاریه است. این اثر با حفظ قالب اندرزنامه ای و با استفاده از این زبان توانسته است مفاهیم، آموزه ها و تعلیمات اعتقادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی ، ادبی و نظامی مورد نظر خود را به مخاطب القاء نماید. روش گردآوری داده ها کتابخانه ای است. در این مقاله متن پند نامه یحیویه به عنوان یک متن اندرزنامه­ای مورد بررسی وتحلیل قرارگرفته است.

PandnameeYahyaviie,Window into the Thoughts of AmirnezameGarrusi

Abstract   PandnameeYahyaviie written by HassanAlikhan AmirnezameGarrusi, one of the dignitaries in the Naseri era, is considered as one of the advice books in the Qajar era. Reviewing, Reading out and analyzing it to determine its status in the Iranian traditional advisement works and familiarity with the author’s opinions and beliefs are the aims of this study. The need to recognize its importance lies in the understanding of the intellectual and political developments in Qajar period. Although one witnesses some archaism, nationalism or anti Islamic–Arabic approaches and tendencies in this period, PandnameeYahyaviie adopts an Islamic approach. PandnameeYahyaviie’s Islamic approach is a visible sign of the intellectual development in Iranshahr thought in the Qajar era. Keeping the format of an advisement book and using this language, concepts, religious, political, social, cultural, moral, literary and military doctrines and teachings are induced. This study uses library resources to address the issue under study. In this study, PandnameeYahyaviie text was reviewed and analyzed as an advisement text.