نگرشی بر عملکرد مبلغان پروتستان در یزد عهد قاجار

به دنبال شکل‌گیری مبلغین تبشیری در غرب، انجمن تبلیغی کلیسا با تکیه بر نفوذ انگلیس در ساختار سیاسی ایران؛ اصفهان را کانون استقرار خود ساخته و پس از تعیین سرحدات تبلیغی با پرزبیتری‌ها، درصدد بسط قلمرو به یزد، کرمان و شیراز برآمد. در این میان گرچه بُعد مسافت یزد از مراکز تحول خیز و امنیت نسبی؛ تضمینی بر حضور و بقای سه اقلیت زرتشتی، یهودی و بهائی بشمار می‌رفت، اما در خلا وجود هم‌کیشان مسیحی، انجمن تبلیغی کلیسا جذب اقلیت‌های مذکور و خاصه زرتشتیان را فرصتی مغتنم شمرده؛ برای جلوگیری از تحریک احساسات دینی مسلمین، اهداف تبلیغی خود را در قالب ارائه‌ی خدمات درمانی و آموزشی پوشیده داشت. باوجود حمایت سیاسی انگلیس و حکومت مرکزی در تضمین بقای انجمن، اوج درخشش مبلغین را می‌توان تا وقایع مشروطیت دانست که با ساخت بیمارستان، مدرسه و توزیع اعانه میان مستمندان شیوه‌های مختلفی را برای جذب نوکیشان به آزمون گذاردند. بر این اساس پژوهش حاضر می‌کوشد تا کارکرد این انجمن در حوزه‌های درمانی، آموزشی و دیگر تدابیر جذب نوکیش را به بحث گذارد.

-Investigating the Activities of protestant Missionaries in Yazd During the Qajar Dynasty

AbstractFollowing the formation of the Evangelical missionaries in the west, the church missionary society chose Isfahan as their base in Iran, relying on the British influence on the political structure of Iran. Upon determining their missionary boundaries with the Presbyterians, they decided to expand their territories to Yazd, Kerman and Shiraz. Iran Yazd was far from the volatile center of the country and had relative peace to warrant the presence and maintenance of Zoroastrians, Jewish and Bahai minorities. In the absence of Christian fellowmen, the church missionary society seized the opportunity to attract minorities, specially the Zoroastrians. To avoid arousing Muslims’ religious sensitivities, they carried out their missionary activities under the guise of health and education services. Enjoying the Britain and the central government political supports, they were quite successful until the constitution events. They tried to attract new converts by implementing different means such as establishing hospitals and schools and distributing relief donations among the poor. The present research is an attempt to investigate the activities of this society in attracting new converts through health and education establishments.