>
Fa   |   Ar   |   En
   عوامل موثر بر مکان گزینی شهرهای فعال ساحلی جنوب ایران در قرون نخستین اسلامی  
   
نویسنده زائری غلامرضا ,صادقی مقصود علی ,جان‌احمدی فاطمه
منبع تاريخ نامه ايران بعد از اسلام - 1402 - دوره : 14 - شماره : 37 - صفحه:103 -123
چکیده    شهر و شهرنشینی در سواحل جنوب ایران قدمتی دیرینه دارد. پیشینۀ بسیاری از این شهرها به روزگار پیش از اسلام می‎رسد. جنگ‎های صدر اسلام وقفه‎ای در تداوم فعالیت آن‌ها ایجاد کرد و باعث شد برخی از شهرهای ساحلی جنوب ایران برای همیشه از رونق بیفتند، برخی دیگر پس از فروکش کردن حوادث ناشی از ورود اسلام دوباره فعالیت را از سر گرفتند و پاره‎ای نیز توانسته‎اند تا امروز به حیات اجتماعی خود ادامه دهند. در این پژوهش شهرهایی مورد بررسی قرار گرفته‎اند که در بازۀ زمانی ظهور اسلام تا حملۀ مغولان فعال بوده و بدون هرگونه واسطه‎ای از قبیل مسیرهای کاروانی و یا رودخانه به دریا متصل بوده‎اند. با این شرایط 22 شهر شناسایی شد. گذشته از هم‌جواری این شهرها با دریا، موقعیت مکانی آن‌ها با تفاوت‎هایی همراه بوده است. هدف این پژوهش یافتن پاسخ این پرسش است که چه عواملی بر مکان‎گزینی شهرهای فعال ساحلی جنوب ایران در بازۀ زمانیِ ورود اسلام تا پایان خلافت عباسی موثر بوده‎است؟ بررسی‎های انجام‌شده متکی بر منابع کتابخانه‎ای و شواهد تاریخی با روش توصیفی‎تحلیلی و با بهره‎گیری از نمودار، نقشه و آمار نشان داد که شهرهای مذکور متاثر از عوامل ژئوپلیتیکی و شرایط اقلیمی، سوق‎الجیشی، اقتصادی و سیاسی امکان وجود و فعالیت یافته‎اند.
کلیدواژه سواحل جنوب ایران، قرون نخستین اسلامی، شهر، مکان‎گزینی
آدرس دانشگاه تربیت مدرس تهران, ایران, دانشگاه تربیت مدرس تهران, ایران, دانشگاه تربیت مدرس تهران, ایران
پست الکترونیکی f.janahmadi@modares.ac.ir
 
   the affected factors in location of active cities of the iranian southern coasts in the early islamic centuries  
   
Authors zaeri gholamreza ,sadeghi maghsoudali ,janahmadi fateme
Abstract    the iranian southern coasts have a long history of city life and urbanization, many of which date back to pre-islamic periods. battles during the early islamic period affected these cities’ activities. it caused several of iran’s southern seaports to become obsolete, but many of them revived their activities once the events triggered by the rise of islam reflowed, and some of them continue their social function even today. this study addresses seaports active between the early islamic period and the mongol invasion and had direct access to the sea without the need for passageways such as caravan routes or rivers. 22 cities with such features were identified. while these cities were close to the sea, their location differed in various aspects. this study aims to address the following question: which factors affected the location of operational seaports from the birth of islam until the end of the abbasid caliphate? the analysis, which was based on library resources and historical evidence as well as graphs, maps, and statistics, revealed that the aforementioned cities’ activities were affected by geopolitical, climatic, strategic, economic, and political factors.
Keywords iranian southern coasts ,the first centuries of islam ,city ,location-allocation
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved