گونه‎شناسی ازدواج‎های سیاسی سلجوقیان (590 447ق)؛ آثار و پیامدها

سلجوقیان خاندانی ترک‎تبار و طایفه‎ای از ترکان غُز بودند که از ماوراء‎النهر به ایران مهاجرت کردند. از تدابیری که آنان برای حفظ موقعیت خود به‎کار ‎گرفتند، برقراری پیوندهای خانوادگی بود. ازدواج‎های سیاسی سلجوقیان که با اغراض سیاسی مختلفی صورت می‎گرفت، آثار و پیامدهای سیاسی برای آنان به‎همراه داشت و سلجوقیان بدون در نظرگرفتن این‎که این ازدواج‎ها در آینده آثار سوئی بر جای خواهد ‎گذاشت، امید داشتند با این پیوندهای مصلحتی، بهتر بتوانند نفوذ خود را در منطقه اعمال کنند. هرچند در حکومت سلجوقیان از این ازدواج‎های سیاسی می‎توان به ‎دو شکل درون‎خاندانی و برون‎خاندانی نام برد، اما شکل برون‎خاندانی بسیار تاثیرگذارتر بود. این پژوهش می‎کوشد با روش توصیفی‌تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که ازدواج‎های سیاسی سلجوقیان چه آثار و پیامدهایی برای آنان به‎همراه داشت؟ نتایج بررسی نشان می‎دهد، دستاوردهای این ازدواج‎ها در بیشتر موارد به‎شکل انتقال قدرت، مشروعیت‎بخشی و قدرت معنوی برای سلجوقیان، ثبات امنیت در مرزها، رفع دشمنی، تثبیت قدرت، به‎دست آوردن متحد و در نهایت حفظ حکومت سلجوقیان بوده است.

typology of seljuk political marriages (590-447 ah); effects and consequences

the seljuks were a turkic family and a tribe of ghaz turks who migrated to iran from transoxiana. one of the measures that they took to maintain their position was to establish family ties. the political marriages of the seljuks, which took place for various political reasons, had political effects and consequences for them and the seljuks without considering that these marriages will leave negative effects in the future and through these marriages, the seljuks hoped to be better able to exert their influence in the region. although in the seljuk rule, these political marriages could be described as both internal and external, but the form of extramarital was much more influential. this study tries to answer the question by descriptive-analytical method that what were the effects and consequences of seljuk political marriages for them? the results of the study show that the achievements of these marriages in most cases were in the form of transfer of power, legitimacy and spiritual power for the seljuks, stability of borders, elimination of enemity, consolidation of power, gaining an ally and finally maintaining the seljuk rule.