بازتاب تاریخ‎نگاری هنر در تاریخ‎نگاری سیاسی صفویان (با تاکید بر هنر خوش‌نویسی)

تاریخ‎نگاری سیاسی از ویژگی‎های کلی تاریخ‎نگاری صفویان است که تکیه اصلی آن بر وقایع سیاسی و نظامی است و عنایت کم‎تری به امور اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هنری داشته است. با وجود این رویکرد غالب در تاریخ‎نگاری سیاسی، اما با حمایت موثر صفویان از هنر و علاقه‎مندی برخی از مورّخان سیاسی به هنر خوش‌نویسی که در زمره منشیان، کاتبان و خوش‌نویسان دربار بودند، اهمیت و حجم مطالب ثبت‌شده درباره خوش‌نویسی، نسبت به سایر هنرهای دیگر در جایگاه نخست قرار گرفت. همچنین تحت تاثیر ویژگی‎های تاریخ‎نگاری ‎سیاسی، کتاب گلستان ‎هنر به‌مثابۀ نخستین تاریخ‎نگاری جدی در هنر ایران نگاشته شد که نشان‎دهندۀ ارزش و برتری هنر خوش‌نویسی از دریچۀ تحولات سیاسی و کانون دربار صفویه نسبت به سایر هنرهاست. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، چگونگی بازتاب تاریخ‎نگاری هنر خوش‌نویسی در تاریخ‎نگاری سیاسی عصر صفویه بررسی شده است. یافته‎های پژوهش بیانگر آن است که ذکر جایگاه و منزلت، احوال بزرگان خوش‌نویسی، تاریخچه و اقلام مختلف خطوط و توجه خاص به قلم نستعلیق، طبقه‎بندی خوش‌نویسان و مهاجرت‎های آنان در تاریخ‎نگاری سیاسی این دوره بازتاب یافته است.

the reflection of historiography of art in the political historiography of the safavids (with an emphasis on the art of calligraphy)

political historiography is one of the general features of the safavid historiography, which has its main reliance on the political and military events and has paid less attention to the social, economic, cultural and artistic affairs. despite this dominant approach in the political historiography, with the effective support of the safavids for art and the interest of some political historians in the art of calligraphy, who were among the court secretaries, scribes and calligraphers, the importance and volume of recorded materials on calligraphy was in the first place compared to other arts. also, under the influence of the political historiography, golestanhonar was written as the first serious historiography in iranian art, which shows the value and superiority of the calligraphy from the perspective of political developments and the center of the safavid court over other arts. in this descriptiveanalytical research, the historiography of the art of calligraphy is examined in the political historiography of the safavid era. the findings indicate that the status of the great calligraphers, the history and various items of calligraphy and special attention to nastaliq pen, the classification of calligraphers and their migrations are reflected in the political historiography of this period.