برهم‎کنش و روابط معنایی رمزگان‎های مشروعیت‎بخش در عناصر بصری سکه‎های ایلخانی با اتکا بر رویکردهای نشانه‎شناسی

کاربست رویکردهای نشانه‎شناسی در مطالعۀ مضامین سکه‎ها با توجه به ویژگی نوشتاری تصویریِ عناصر بصری سکه، معانی مستترتر و ضمنی آن‎ها را نسبت به سایر متون هنری بهتر می‎تواند آشکار نماید. این پژوهش با اتکا بر رویکردهای نشانه‎شناسی (به‎ویژه مفاهیم پساساختارگرایی آن)، مضامین موجود در عناصر بصری سکه‎های ایلخانی را مطمح نظر قرار داده و در این راه از نظریۀ مشروعیت قدرت «دیوید بیتهام» نیز بهره جسته است. سوال اصلی پژوهش این است که برهم‎کنش و روابط معنایی رمزگان‎های سکه‎های ایلخانی به چه صورت بوده و نظام‎های نشانه‎ای در آن‎ها چگونه متجلی شده است؟ بر همین اساس داده‎ها به‎صورت کتابخانه‎ای آرشیوی جمع‎آوری و سپس مفاهیم موجود در آن‎ها به روش تحلیلی تاریخی موردمطالعه قرار گرفتند. طبق یافته‎ها کاربرد این روش پارادایم‎های گسترده‎تری را در مطالعه سکه درگیر می‎نماید و منجر به درک معناهای ضمنی در مضامین سکه‎ها می‎شود. بر این اساس معانی عناصر سکه‎های دوره هلاکوخان تا اواسط حکومت آباقاخان نشانگر تلاش خوانین برای کسب سطح اول مشروعیت و مفاهیم سکه‎های اواخر آباقاخان تا گیخاتو نشان از عدم موفقیت خوانین ایلخانی در پیشبرد اهداف توجیهی خود و چالش فقدان اعتقادات مشترک (سطح دوم مشروعیت)، با ضرب سکه‎هایی با مضامین مسیحی، یهودی (ستاره داوود) و حتی شیعی دارد. در دوران پس از غازان خان تا انقراض حکومت، هم‎نشینی رمزگان‎های اسلامی، اویغوری و ایرانی در مضامین سکه‎ها هم‌زمان با سطح سوم مشروعیت در بطن جامعه ایلخانی اتفاق می‎افتد. در این دوره مظاهر ارکان اصلی قدرت (اعم از سیاسی، مذهبی و اقتصادی) به‎گونه‎ای متناسب در مضامین سکه‎ها همنشین شده و بازتابی از شبکۀ قدرت هستند. در این دوره معانی سکه‎ها از طریق بسطِ روابط بینامتنی با سایر حوزه‎ها به نوعی نشانگی تبدیل‎شده‎اند.

interactions and semantic relations between legitimizer codes in the visual elements of the ilkhanate coins based on the semantics approaches

the application of semiotic approaches in the study of the themes of coins, considering the writtenvisual feature of the visual elements of coins, can reveal their hidden and implicit meanings than other artistic texts. relying on semiotic approaches (especially its poststructuralist concepts), this study has considered the themes in the visual elements of the ilkhanids coins and in this way has used the theory of legitimacy of power of david bettham. the main question of the research is “what is the interaction and semantic relations of the codes of the ilkhanid coins?”; and “how are the symbolic systems manifested in them?” the data was collected using library resources and implementing an analyticalhistorical approach. the results reveal that using this method involves broader paradigms and leads to a better understanding of connotations in coin themes. the meanings of visual elements in coins of hulagu khan reign until the middle of abaqa khan rule indicate the khans’ efforts to gain the first level of legitimacy and the elements in coins near the end of abaqa khan rule to gaykhatu khan indicate the khans’ failure to promote their justification goals and lack of common beliefs (the second level of legitimacy) by minting coins with christian, jewish (star of david) and even shiite themes. after ghazan khan until the extinction of the ilkhanate dynasty, the coexistence of islamic, uyghur and iranian codes in the coin themes occurs simultaneously with the third level of legitimacy in the society. in this period, the symbols of the main pillars of power (political, religious and economic) coexist harmonically in the coin themes and are a reflection of the power network. in this period, the meanings of coins had become a kind of semiosis through the expansion of intertextual connections with other areas.