بررسی نقش جشن‎های برگزارشده در آذربایجان دوره رضاشاه پهلوی از منظر اشاعه سبک زندگی جدید

یکی از مهم‌ترین سازوکارهای نهادها و محافل فرهنگی وابسته به قدرت پهلوی اول برای بسترسازی گفتمانی سبک زندگی مدنظر حاکمیت، بهره‌گیری از برگزاری جشن بود تا هم منجر به آشنایی، انس و آمادگی مردم نسبت به مولفه‌های سبک زندگی، نمادهای فرهنگی و الگوهای رفتاری تبلیغی دولت پهلوی اول شود و هم زمینه‌ساز و تسهیل‎گر اتخاذ سبک زندگی اشاعه‌شده از سوی اقشار مختلف مردم باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش جشن‎های برپاشده در ایالت آذربایجان در محدودۀ زمانی 1304 تا 1320ش در اشاعۀ مولفه‎های سبک زندگی مدنظر دولت رضاشاه انجام شده است. برای این منظور جشن‎های گوناگون برگزارشده در این منطقه از کشور با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی و بررسی اسناد و منابع تاریخی مرتبط با آن دوره موردبررسی قرار گرفته است تا بدین سوال پاسخ دهد که جشن‎های برگزارشده در مناطق مختلف آذربایجان در دورۀ رضاشاه چه نقشی در بازنمایی وجوه مختلف سبک زندگی تبلیغ‌شده داشتند؟ یافته‎های پژوهش نشان می‌دهد که برپایی جشن‎های مختلف در مناطق مختلف آذربایجان به ‎نظام سیاسی حاکم این فرصت را داد تا بتواند برخی از مهم‎ترین عناصر سبک زندگی مدنظر خود همچون الگوهای رفتاری شامل پوشش لباس متحدالشکل جدید برای اقشار مختلف و زنان جامعه آذری، عناصر هویت ملی از قبیل اشاعه زبان و ادبیات فارسی و...، نمادهای ملی و فرهنگی مثل «شاه نماد ایران»، «باستان‎گرایی نماد ملیت ایرانی» و... را ترویج، اشاعه و بازنمایی کند تا از قِبَل آن‎ها برای دستیابی به اهدافی همچون ایجاد گسست در علقه‌های هویت قومی و محلی مردم آذربایجان و ادغام فرهنگ بومی و محلی این منطقه در هویت و فرهنگ ملی و مرکزی، همسو کردن آن‎ها با برنامه‎های اصلاحی پیاده‌شده در جامعه، تهییج احساسات توده مردم و کاستن از مخالفت‎ها، اشاعۀ مولفه‎ها و عناصر ایدئولوژیکی نظام، شکل‎دهی به نوع جدیدی از جامعه‎پذیری همگانی و درنهایت نیل به فرایند ملت‎سازی خود بهره ببرد.

Investigating the Role of Celebrations Held in Azerbaijan during the Reign of Reza Shah Pahlavi from the Perspective of Spreading a New Lifestyle

One of the most important mechanisms of cultural institutions and circles affiliated with the first Pahlavi power, to lay the ground for the ruling lifestyle discourse, was to use the celebration to familiarize the people and make them ready to accept the lifestyle components, cultural symbols and propaganda behavioral patterns of the first Pahlavi government. It could be the basis and facilitator of adopting the lifestyle spread by different sections of the people. The aim of this study was to investigate the role of celebrations held in the province of Azerbaijan in the period 1304 to 1320 (AH) in disseminating the components of the lifestyle considered by Reza Shah’s government. For this purpose, various celebrations held in this region of the country have been studied using a descriptiveanalytical method. A review of the documents and historical sources related to that period was done to answer the question of What celebrations were held in different regions of Azerbaijan during the reign of Reza Shah? Did they play a role in representing different aspects of the advertised lifestyle? Findings show that holding various celebrations in different parts of Azerbaijan gave the ruling political system the opportunity to be able to consider some of the most important elements of their lifestyle, such as: Behavioral patterns including new uniforms for different sections and women of Azeri society. They wanted to promote, disseminate and represent elements of national identity such as the spread of Persian language and literature, national and cultural symbols such as Shah symbol of Iran, archeology of the symbol of Iranian nationality, etc in order to achieve some objectives such as: creating a rift in the ethnic and local identity of the people of Azerbaijan and integrating the indigenous and local culture of this region in the national and central identity and culture, aligning them with reform programs implemented in society, stimulating the feelings of the masses and reducing opposition. They wanted to disseminate the ideological components and elements of the system, form a new type of public socialization and finally achieve the process of nationalization.