تحلیلی بر روند ضرب عبارت «علی‌ولی‌الله» بر سکه‌های باوندیان کیوسیه

سلسله باوندیان از مهم‌ترین سلسله‌های حاکم بر طبرستان است که بیش از هفت ‌قرن در مقر اصلی‌ خود، شهریارکوه، فرمان راندند. این سلسله طی این‌ مدت به سه ‌شاخۀ کیوسیه، اسپهبدیه و کین‌خوازیه تقسیم شدند. یکی از مهم‌ترین اقدامات شاخۀ اول باوندیان، کیوسیه، ضرب عبارت «علی‌ولی‌الله» بر روی سکه‌هایشان بود. ازاین‌رو مسئلۀ اصلی در این پژوهش، بررسی علل و عوامل ضرب عبارت «علی‌ولی‌الله» بر روی سکه‌های باوندیان است. در این پژوهش با بهره‌گیری از منابع تاریخی و مطالعات سکه‌شناسی و با تکیه بر شیوه توصیفی‌تحلیلی، ضرب عبارت «علی‌ولی‌الله» بر سکه‌های باوندیان مورد بررسی و واکاوی قرار ‌گرفته است. نتایج پژوهش حاکی از این ‌است که مضامین سکه‌های رستم‌بن‌ شروین و مرزبان‌بن ‌رستم در راستای مشروعیت‌سازی برای حکومت از دو سو تنظیم شده‌اند؛ به‌این‌ترتیب که از یک‌سو عبارت «علی‌ولی‌الله» و از سوی‌دیگر نام خلیفه ‌عباسی درج شده‌‌ است. می‌توان از دو جریان مشروعیت‌ساز سخن گفت: 1) کسب مشروعیت از خارج از قلمرو باوندیان. 2) کسب مشروعیت در داخل قلمرو باوندیان. به‌این‌ترتیب سکه‌ها به‌واسطۀ انعکاس عبارت «علی‌ولی‌الله» تصویری مشروع از رستم‌بن ‌شروین همسو با باورهای مردم و اعتقادات مردم ارائه می‌کنند و همچنین در پی کسب مشروعیت از طرف خلیفه‌ عباسی و امیر آل‌‌‌بویه بوده است.

An Analysis of the Process of Minting the Phrase, Ali Waliullah on the Coins of the Bavandians of Kayusiyya

The Bavandian dynasty is one of the most important dynasties ruling Tabarestan. They ruled for more than seven centuries at their headquarters in Shahriarkuh. During this period, this dynasty was divided into the branches of Kayusiyya, Ispahbadhiyya and Kinkhwariyya. One of the most important actions of the first branch of the Bavandians, i.e. Kayusiyya, was the minting of the phrase Ali Waliullah on their coins. Therefore, the main issue in this study is to investigate the causes and factors of multiplication of the phrase Ali Waliullah on the Bavandian coins. In this research, using historical sources and numismatic studies and relying on descriptiveanalytical method, the multiplication of the phrase Ali Waliullah on the Bavandian coins has been studied and analyzed. The results of the research indicate that the themes of Rostam ibn Shervin and Marzban ibn Rostam coins have been set in two directions in order to legitimize the government. On the one hand, the phrase Ali Waliullah and on the other hand, the name of the Abbasid Caliph are inserted. We can speak of two legitimizing currents: 1) Gaining legitimacy from outside the Bavandians realm. 2) Gaining legitimacy within the territory of Bavandians. In this way, the coins present a legitimate image of Rostam ibn Shervin which is in line with the beliefs of the people. They also seek the legitimacy from the sides of the Abbasid Caliph and the Amir of the Buyid.