واکاوی باورهای کیهانی و تاثیر آن بر رویدادهای تاریخی ایران سده‌های دوم تا هفتم هجری

ازجمله کهن‌ترین باورها در طول تاریخ، باور به وجودِ قدرتی عظیم و ماورایی در اجرام کیهانی اعم از سیارات و ستارگان است. نیاکان ما بر این باور بودند آنچه در آسمان‌ها رخ می‌دهد، تاثیر مستقیمی بر حوادث روی زمین دارد. بدین سبب در تعیین هنگام جلوس، عقد و نکاح، لشکرکشی، کوچ، مسافرت و کشت و زرع، زمان بنای شهرها، زمان بنای شهرها، به‌کارگیری افراد در امور مهم سیاسی و... به کنکاش در کیهان جهت تدبیر امور زمینی می‌پرداختند. این پژوهش بر آن است به واکاوی تاثیر باورهای کیهانی بر رخدادهای تاریخی ایران سده‌های دوم تا هفتم هجری، با اتخاذ رویکرد توصیفی‌ - تحلیلی، بپردازد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که باور به تاثیر قاطع ماوراءالطبیعه بر رویدادهای زمینی، آثار و نتایجِ عملی و حائز اهمیتی در تاریخ ایران داشته است که در بعد مثبت می‌توان به رشد و توسعۀ علم نجوم و علوم وابسته یا معینِ آن ازجمله ریاضیات، هندسه و هیئت، ساخت رصدخانه‌ها و تالیف کتب ارزشمند در حوزه علم نجوم و تدوین دقیق‌ترین تقویم‌های نجومی اشاره کرد. اعتقاد به تقدیرگرایی، باور به بیهودگی تدبیر و عمل‌گرایی، به تعویق افتادن و معطل ماندن امور مهم و تغییر در سیر طبیعی رخدادها نیز به‌عنوان پیامدهای منفی قابل‌ذکر است.

Analysis of the Cosmic Beliefs and its Impact on the Historical Events in Iran (2nd7th centuries (AH))

One of the oldest beliefs throughout history is the belief in the existence of a supernatural power in cosmic bodies, including the planets and stars. Our ancestors believed that what happens in the heaven has a direct effect on the events on earth. For this reason, in determining the time of sitting, marriage, campaigning, migration, travel and cultivation, the time of building cities, employing people in important political affairs and so on, they explored the universe to manage the earthly affairs. This study intends to analyze the effects of the cosmic beliefs on the historical events of Iran in the second to seventh centuries (AH), using a descriptiveanalytical approach. The results of this study show that the belief in the decisive effect of the supernatural on the terrestrial events has had practical and important effects on the history of Iran. The positive aspects were the growth and development of astronomy and its related sciences including mathematics and geometry, the construction of the observatories, the writing of valuable books in the field of astronomy and the compilation of the most accurate astronomical calendars. Belief in destiny, belief in the futility of deliberation and pragmatism, procrastination of the important affairs and the change in the natural course of the events could be mentioned as its negative consequences.