بررسی واکنش‌های ایرانیان نسبت به رواج کالا و محصولات خارجی در عصر قاجار (سال‌های 1324-1264 هجری قمری)

در دوران حکومت قاجاریه به ویژه در نیمه ی دوم سده نوزدهم کالاها و تولیدات خارجی به دلایل مختلفی نظیر نوآوری در تولید و برتری تکنولوژی و تفوق سیاسی نظامی و غیره روانه بازار شهرهای بزرگ و کوچک ایران شد و موجد تغییراتی در سبک زندگی ایرانیان گردید. برخی از این محصولات خارجی از ابتدای ورود و عرضه در بازارهای کشور مورد استقبال و پذیرش مردم قرارگرفتند، برخی دیگر به‌مرور زمان پذیرفته ‌شدند و تعدادی از این تولیدات و کالاها هم با اعتراض و مقاومت مردمی روبه‌رو گردیدند. از این‌رو چگونگی مواجهه و برخورد جامعه‌ی ایران با محصولات ماشینی جدید موضوع و سوال مورد مطالعه این مقاله خواهد بود.اطلاعات این پژوهش از داده های منابع مختلف کتابخانه ای استخراج گردیده و به روش عمدتاً مرسوم در تحقیقات تاریخی، یعنی به صورت توصیفی تحلیلی به بررسی چرایی و چگونگی کنش‌ها و واکنش های ناشی از این رخداد پرداخته است.بر پایه اطلاعات پژوهش حاضر می‌توان چنین استنتاج کرد که در پذیرش (واکنش مثبت) یا عدم پذیرش (واکنش منفی) تولیدات و کالاهای جدید اروپایی عواملی همچون: ناآشنایی مردم با محصولات جدید، احساس تحمیلی بودن این عناصر وارداتی، تعارض این عناصر با عادت‌ها و ارزش‌های فرهنگی و دینی غالب در جامعه، بهاء و منفعت اقتصادی و تداخل با مشاغل و تولیدات بومی اثرگذار بوده است. در حقیقت، چهار عامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و روان شناختی در پذیرش یا نفی این عناصر تازه و نو موثر بوده است.

Study of Iranian reaction to the prevalence of foreign goods in the Qajar Era (12641324 AH)

The era of the Qajar reign is one of the most important historical periods in Iran.This era has been the beginning of political, social, cultural, and economic developments in confrontation with West. It is during this period that western goods and machine products were launched to the markets bazaar of big and small cities of Iran for various reasons such as innovation in the production and superiority of technology and politicalmilitary superiority; and brought changes in the Iranians lifestyle.Some of these foreign products were welcomed and accepted from the beginning of the entry and supply in the markets of the country, others were gradually accepted by the time, and some of these products and goods were faced with popular protest and resistance.The way Iranian people encountered and dealt with these new material is what this paper has addressed.As a default, it can be claimed that Iranians of the mentioned era in the face of the flood of western goods and the social changes resulting from them showed different reactions, Which is categorized into two categories of positive reactions that means accepting these new elements and reacting negatively or resistance to the entry of these elements.Based on the data of present research, which has been provided by the use of various library resources and descriptiveanalytical method, one can conclude that accepting (positive reaction) or rejecting (negative reaction) the European goods, factors such as: unfamiliarity with new products, the sense of imposing these imported elements, the confrontation of these elements with the dominant cultural and religious habits and values in the society, economic benefits, and interference with native jobs and products have been effective.In fact, four social, cultural, economic and psychological factors have been effective in accepting or rejecting these new elements.