سیادت و سادات در عصر قاجار (بررسیِ بودباش، معیشت و کارکردهای سادات)

در میانِ گروه‌هایِ اجتماعیِ جامعه ایران در دوره اسلامی سادات به‌دلیلِ انتساب به پیامبرِ اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع) و تجلّی در پاره‌ای از عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جایگاهِ در خورِ اعتنایی داشتند. با عنایت به جایگاهِ تثبیت شده سادات در جامعه ایران بر اساسِ مولفه‌های مذکور در پیش از تاسیس حکومت قاجار و ضرورتِ تمسکِ دودمانِ قاجار به سادات برای کسبِ مشروعیتِ دینی در دوره تثبیتِ حکومت‌شان این گروهِ اجتماعی شبکه‌ای از نقش‌های متنوع را برعهده گرفت. پژوهشِ حاضر می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که، سادات چه جایگاه، کارکرد و مناسباتی در جامعه ایرانِ عصر قاجار داشتند؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سادات به موازاتِ مناسباتِ گسترده با حاکمیت و گروه‌های گوناگونِ اجتماعی، گروهی متمایز بودند که در واحدهایِ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کارکردهای متنوعی داشتند که این کارکردها عمدتاً ناشی از فقدانِ نهادهای اجتماعی و سیاسی در جامعه ایرانِ عصر قاجار بود و همین امر موجبِ به رسمیت شناخته شدنِ نقش آفرینیِ آن‌ها از سویِ حاکمیت و گروه‌های اجتماعی به مثابه نیرویی میانجی شده بود.