اصلاح ساختار دولت عباسی در نیمه دوم سده سوم (250 ـ 395 هـ.ق)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
احمدی منش محمد
|
|
منبع
|
پژوهشهاي علوم تاريخي - 1394 - دوره : 7 - شماره : 1 - صفحه:1 -19
|
|
چکیده
|
نیمه دوم سده سوم هجری و دوره زمامداری سه خلیفه، معتمدبالله (256ـ 279هـ)، معتضد (279-289هـ) و مکتفی (289-295هـ)، با بازیابی اقتدار دستگاه خلافت عباسی و تجدید سازمان آن همراه بود. این فرآیندِ اصلاحی که ابواحمد موفق (م.278هـ) آن را آغاز کرد و ابوالعباس معتضد درخشان‌ترین چهره آن بود، در میان دو دوره انحطاط قرارگرفت؛ نخستین دوره، دوره سامرا بود که در آن سربازبردگان ترک و غیر ترک زمام خلافت را به دست گرفتند و دومین دوره که با خلافت مقتدر (295-320هـ) آغاز شد، شاهد فساد دربار، فروپاشی دیوان‌سالاری و گسیخته شدن سازمان نظامی بود و با ورود بویه‌ای‌ها به بغداد (334هـ) پایان گرفت. ساختاری که در این دوره پدید آمد، دارای چند ویژگی بود: تمرکز قدرت در نهاد خلافت، تمرکز دیوان‌سالاری و برتری نهادن آن بر نیروی نظامی، جلوگیری از واگذاری اقطاع در برابر خدمات اداری و نظامی و در آخر، ایجاد سپاهیان دایمی و مزدبگیر. در این نوشتار فرآیند اجرای این اصلاحات با تاکید بر دگرگونی در ساخت نظامی، بررسی و واکاوی می شود.
|
|
کلیدواژه
|
خلافت عباسی ,موفق ,معتضد ,مکتفی ,دیوان‌سالاری
|
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, دانش‌آموخته دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تهران, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mam.ahmadimanesh@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|