بررسی روند تغییر اید‏یولوژی سیاسی جنبش جنگل و پیامدهای آن

یکی از مسایل مهم پیرامون آسیب شناسی جنبش جنگل، آسیب شناسی اید‏یولوژیک سیاسی آن است. زیرا از این دیدگاه جنبش چندان مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این راستا، این پرسش مطرح است که اید‏یولوژی سیاسی جنبش، از آغاز تا پایان، چه تغییراتی در روند خود داشته و این تغییرات چه تاثیراتی بر میزان مشروعیت و سرنوشت آن داشته است. برای بررسی این موضوع، نخست محورهای ایدیولوژی جنبش در سال‏های اولیه مبارزه مورد مطالعه قرار می‏گیرد و در ادامه، روند دگرگونی‌های به‏وجود آمده در آن و نیز علل و پیامدهای این دگرگونی‏ها تا سال‌های پایانی جنبش مورد بررسی قرار خواهند گرفت. جنبش در شرایط بحرانی جنگ جهانی یکم که کشور مورد تاخت و تاز دول متخاصم قرار گرفته بود، پا به عرصه نهاد. در چنین شرایطی، مبارزه با بیگانگان، احیای استقلال کشور و نظام مشروطه، به عنوان محورهای اصلی ایدیولوژی سیاسی جنبش مطرح شدند. اما در روند مبارزه جنبش، حوادثی روی داد که نه تنها جنبش را در موضع ضعیفی قرار داد، بلکه آن را از تحقق آرمان‏های یاد شده نیز مایوس کرد. چنین شرایطی جنبش را به سوی همکاری با بلشویک‏ها سوق داد. این همکاری سرانجام به تغییر اید‏یولوژیک جنبش از مشروطه به «جمهوری شوروی» منجر گردید. چنین تغییری به زیان مشروعیت و پایگاه مردمی جنبش تمام شد و در نتیجه سرکوبی آن را نیز آسان‏تر کرد.