رابطه ازدواج بین نخبگان محلی و سلسله سلطنتی؛ مطالعه موردی خاندان نجفقلی خان دنبلی تبریز در دوره قاجار

در این مقاله با توجه به این که خاندان نجفقلی خان دنبلی در تبریز دوره قاجاریه نفوذ داشت، اهمیت ازدواج بین نخبه محلی و خاندان سلطنتی مورد تحقیق قرار می گیرد. تاکنون به این موضوع در تحقیقات تاریخ ایران کمتر توجه شده است. نجفقلی خان «ثانی» به دلیل فداکاری در جنگ ایران و روس مورد توجه عباس میرزا واقع شد و در دیوانسالاری قاجار ترقی یافت. به علاوه او با دختر وی به نام مهرجهان ازدواج کرد. نگارنده مرسلهای از محمدشاه به خواهرش مهرجهان را بررسی کرده و آشکار ساخته است که این مرسله هرچند خصوصی است، محتوای دیوانی هم دارد. نجفقلی خان از رابطه خصوصی بهره می برد و همزمان پادشاه نیز از طریق غیررسمی از نجفقلی خان می خواست تا مشکلات موجود در جامعه محلی را حل کند. لهذا می توان گفت که رابطه ازدواج برای هر دو اهمیت ویژهای داشت و خاندان سلطنتی و نخبگان محلی از یکدیگر استفاده می کردند.