شالوده های شهری و مناسبات قدرت از فروپاشی افشاریه تا مرگ کریم خان زند

شکل گیری و رشد مناطق شهری یکی از نمادهای اصلی شکوفایی اقتصادی محسوب می شود. در آستانه ورود به قرن نوزدهم میلادی که سیر تحولات جهانی سرعت فزاینده ای یافته بود و نقش شهرها با عناصر فعال اقتصادی در این زمینه بیش از سایر گروه های اجتماعی به چشم می خورد، جامعه ایران در دل یک مرحله از بحران های داخلی فرو رفت که نه تنها به توقف کامل فرایند نقش-سازی شهرها در عرصه های مختلف سیاسی و اقتصادی انجامید بلکه نشان داد هنوز عناصر پر تحرک ایلیاتی، کنشگران اصلی صحنه های سیاسی هستند و مراکز شهری به نوعی بایستی هم چنان تابعیت پذیری خود را از ساختار ایلیاتی حفظ کنند. به همین دلیل جایگاه شهرها، به تامین کننده نیازهای اقتصادی عناصر مدعی قدرت تقلیل یافت. نوشتار حاضر ضمن بررسی تاثیر چالش های نظامی بر مراکز شهری، نگرش های کریم خان زند به مقوله شهر را نیز مورد توجه قرار داده است.