شعر به مثابۀ تاریخ واقعی ایران باستان: هخامنشیان و اشکانیان در آیینۀ چامه های هوراس

چامه ها، مجموعه ای از سروده های پراکندۀ کوینتوس هوراتیوس فلاکیوس، نویسنده و شاعر رومی سدۀ نخست پیش از میلاد است که در چهار دفتر منتشر شده و مضامین گسترده ای از روابط انسانی و موضوعات روزمرۀ زندگانی نویسنده تا وقایع تاریخی و مسائل روز آن روزگار را در بر می گیرد. در این میان اشکانیان به عنوان یکی از مهم ترین همسایگان و رقبای امپراتوری روم و نیز هخامنشیان در جایگاه پیشینیان و اخلاف آنان در قطعات مختلف این مجموعه مورد اشاره قرار گرفته اند. با توجه به کمبود منابع مکتوب در بخش هایی از تاریخ ایران باستان به ویژه در عصر اشکانیان که گاه گه محققان این حوزه را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است، این اثر ادبی می تواند به عنوان منبعی برای استخراج اطلاعاتی در بابِ روابط خارجی شاهنشاهی اشکانی با امپراتوری روم و نیز شناختی عمیق تر از دیدگاه ها و عقاید قشر فرهنگی جامعۀ رومی نسبت به ایرانیان باستان در دوران هخامنشیان مورد بهره برداری و پژوهش مورخان معاصر قرار گیرد. پژوهش حاضر بر آن است با بهره گیری از شواهد مکتوب متون کهن بنیادین و به شیوۀ توصیفی تحلیلی، به بازخوانی چگونگی حضور ایرانیان باستان در چامه های هوراس و نیز سنجش و مقایسۀ انتقادی مطالب تاریخی مندرج در این اثر با سایر متون کهن تاریخی بنیادین دنیای باستان بپردازد.

Poetry as the History of Ancient Iran: Achaemenians and Parthians in the Odes of Horace

Odes is a collection in four books of poems by Quintus Horatius Flaccus, the Roman writer and poet of the first century BC. The poems cover a wide range of topics about human relationships, everyday issues, and historical events. Parthians as one of the most important neighbors and rivals of the Roman Empire, and Achaemenids as Parthians’ descendants have been mentioned in different parts of this collection. Considering the shortage of sources on some parts of the history of Ancient Iran, especially the Parthian period, that has made the researchers encounter problems, this literary work would be a good source for contemporary historians who intend to study the foreign relations of Parthians with the Roman Empire, and the viewpoints of Romans on Iranians in the Achaemenid period. This research adopts an analyticaldescriptive method to study how the Ancient Iranians are depicted in Odes of Horace and to compare critically the historical materials contained therein with other historical texts of the ancient world.