ارزیابی عملکرد دولت در خرید انحصاری و تضمینی گندم در جنگ جهانی دوم (1320-1324)

خرید تضمینی گندم با هدف رسیدن به خودکفایی و حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده، یکی از سیاست های اعمال شده از سوی دولت از زمان پهلوی اول تاکنون بوده است. اما در مواقعی، به دلیل عدم اجرای درست این سیاست، نه تنها اهداف مذکور محقق نشده، بلکه پیامدهای زیان باری به دنبال داشته است. جنگ جهانی دوم یکی از دوره هایی است که دولت برای تامین نان مورد نیاز مردم با قیمتی متعادل، خرید انحصاری و تضمینی گندم از مالکان و زارعان را در پیش گرفت. اما در عمل این سیاست درست اجرا نشد. پژوهش حاضر در صدد است عملکرد دولت در خرید انحصاری و تضمینی گندم در جنگ جهانی دوم را مورد بررسی قرار دهد و به این سوال پاسخ دهد که اجرای سیاست خرید انحصاری و تضمینی گندم چه پیامدهایی را به دنبال داشت. برای این منظور از روش توصیفی تحلیلی استفاده می شود. روش گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه ای و اسنادی است. نتیجۀ این تحقیق نشان می دهد خرید انحصاری گندم از مالکان و زارعان با قیمت ارزان و فروش آن به مصرف کننده با قیمت ارازان تر و یارانه ای، به نفع مصرف کننده شهری و ضرر تولیدکننده روستایی و دولت بود. از دیگر پیامدهای زیان بار این سیاست می توان به احتکار و قاچاق گندم، سلف خری، بی انگیزگی کشاورزان برای کشت گندم، مهاجرت روستاییان به شهرها، قحطی، گرانی، وابستگی به واردات خارجی و کسری بودجۀ دولت اشاره کرد.

investigating the government’s exclusive and guaranteed purchase of wheat during world war ii (1941 1945)

guaranteed purchase of wheat to achieve selfsufficiency and to support producers and consumers has been one of the policies implemented by the governments since the era of the first pahlavi. but sometimes not only have those goals not been met, they have had disastrous consequences. world war ii was one of the instances in which the government initiated a monopoly and guaranteed purchase of wheat from landowners and farmers to provide the people with the bread at a reasonable price. but in practice this policy was not implemented properly. the purpose of this article is to investigate the government’s exclusive and guaranteed purchase of wheat during world war ii and to study the consequences of this policy. a descriptiveanalytical approach is used for this purpose. the study argues that the exclusive purchase of wheat by the owners and farmers at cheap prices and selling it to the consumer at subsidized prices was in favor of the urban consumer and disadvantaged the rural producer and the government. other consequences of this policy include hoarding wheat, prebuying, farmers’ reluctance to grow wheat, migration to cities, famine, high prices, dependence on foreign imports, and the government’s budget deficit.