وضعیت اقتصادی کوشانیان و عوامل تاثیرگذار بر آن

شناسایی وضعیت اقتصادی کوشانیان در مطالعات تاریخی کوشانیان و آسیای مرکزی اهمیّت زیادی دارد؛ برای این منظور، تجارت و بازرگانی، کشاورزی و دامداری، صنایع‌دستی و درآمد معابد بودایی به عنوان اصلی ترین مولفه ها در شناسایی وضعیت اقتصادی کوشانیان انتخاب شدند. به رغم اینکه هرکدام از این مولفه‌ها نقش اساسی در رونق اقتصادی کوشانیان داشته اند، کمتر موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته اند. بررسی و تحلیل فعالیت‌های اقتصادی کوشانیان، به‌ویژه فعالیت‌های تجاری و عوامل تاثیرگذار بر آن، از اهداف این پژوهش است؛ لذا با طرح این پرسش که علت پیشرفت و رونق اقتصادی کوشانیان چه عواملی بوده و چگونه این رونق اقتصادی صورت گرفته، نقش هریک از مولفه‌های مزبور در وضعیت اقتصادی کوشانیان به طور جداگانه بررسی و وواکاوی شده است. نتایج بررسی ها نشان داد که از بین تمام مولفه‌های تعیین‌شده، تجارت خارجی با کشورهایی همچون چین، هند، ایران و یونان را که عمدتاً در مسیر جاده ابریشم قرارداشتند، باید اصلی ترین عامل در شکوفایی و رونق اقتصادی کوشانیان به‌حساب آورد. همچنین مشخص شد که اگرچه قلمرو جغرافیایی کوشانیان امکانات لازم برای شکوفایی اقتصادی را در اختیار آنان قرارداده بود، اما این حاکمان باتدبیر کوشانی بودند که با اتخاذ سیاست‌های درست و تامین امنیت، زمینه استفاده از امکانات زیست‌محیطی را برای دستیابی به اقتصادی پررونق و شکوفا تامین کردند.