دشواری‌های حقوقی حاکم بر بهره‌برداری از آثار ادبی و هنری مجهول‌المالک

چنانچه متقاضی استفاده از آثار ادبی و هنری علیرغم تلاش‌های معقول نتواند نام و نشانی از صاحب اثر برای کسب اجازه از او بیابد، مشکل آثار مجهول‌المالکرخ می‌نماید. هرچند این مشکل از ابتدای وضع قوانین حمایت ازآثار ادبی و هنری وجود داشته، اما امروزه به دلایل مختلف، از جمله ظهور فناوری‌های نوین و تغییر ترجیحات مصرف‌‌کننده به استفاده از آثار دیجیتالی به جای آثار مکتوب، این مشکل رنگ جدی‌‌تری به خود گرفته است. تاکنون راه‌حل‌های حقوقی متعددی برای حل مشکل بهره‌برداری از آثار مجهول‌المالک ارایه شده است. در یک تقسیم‌‌بندی کلی می‌توان این راه‌حل‌ها را به دو دسته راه‌حل‌های پیشینی با هدف پیشگیری از بروز مشکل و راه‌حل‌های پسینی با هدف درمان و رفع مشکل بروز یافته تقسیم‌‌بندی کرد. با وجود تعدد راه‌حل‌های ارایه شده، تلاش‌ها برای یافتن یک راه‌حل جدید ویا کاستن از ایرادات راه‌حل‌های موجود ادامه دارد. با وجود این‌که ارایه یک راه‌حل کاملاً جدید و ابتکاری مطلوب است، اما در این مقاله سعی شده است پس از بررسی راه‌حل‌های موجود و آسیب‌شناسی هریک از آنان، در نهایت راه‌حل میانه‌ای از تلفیق مزایای تایید شده هریک از این راه‌حل‌ها ارایه شود.