مطالعه تطبیقی الزامات حقوقی اسناد تجاری الکترونیک در پرتو کد متحد تجارت آمریکا، قانون نمونه آنسیترال راجع به سوابق الکترونیک قابل انتقال و قانون اسناد تجاری الکترونیک انگلستان: با تاکید بر اسناد حمل دریایی

اگرچه استفاده از فناوری اطلاعات در عرصه مراودات تجاری، خاصه در نوع بین‌المللی آن، مطلوبیت اقتصادی دارد؛ لکن نزد فعالان این عرصه، مقبولیت چندانی نیافته است. این گزاره، خاصه در خصوص جایگزین‌های الکترونیک آن دسته از اسناد تجاری کاغذی که به واسطه قابل تصرف بودنشان موجد آثار خاصی هستند، از جمله بارنامه و بیمه‌نامه دریایی نیز صادق است. از جمله دلایل چنین پدیده‌ای، آن است که جایگزین‌های مزبور، به واسطه فقدان الزامات خاص راجع به تشکیل آن‌ها و ضابطه‌مند نبودن رابطه میان «تصرف» و «اسناد تجاری الکترونیک»، نمی‌توانند کارویژه‌های هم‌زاد کاغذی خود را داشته باشند. بنابراین، لازم است از گذر وضع مقررات خاص، چنین مانعی از میان برداشته شود. از همین رو، مقاله حاضر با شیوه‌ای متمایز از دیگر پژوهش‌ها که صرفاً به بررسی جوانب حقوقی نوع خاصی از اسناد تجاری الکترونیک پرداخته‌اند و نیز با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، راهکارهای حقوقی موجود در خصوص چگونگی جاری ساختن کارکردهای اسناد تجاری کاغذی بر اسناد تجاری الکترونیک متناظر را مورد بررسی قرار داده که نتیجه این بررسی حاکی از وجود دو راهکار عمده دراین‌خصوص است: نخست، راهکار مبتنی بر تعیین الزامات تشکیل سند تجاری الکترونیک و معادل‌سازی نهاد «کنترل» اسناد تجاری الکترونیک با نهاد «تصرف» اسناد تجاری کاغذی و دوم، راهکار قابل تصرف دانستن اسناد تجاری الکترونیک در صورت مطابقت با الزامات معین است. در نهایت نیز نظر به فقدان الزامات خاص دراین‌خصوص در نظام حقوقی ایران، با مبنا قرار دادن راهکارها و الزاماتی که پیش‌تر مورد بررسی قرار گرفتند؛ چهارچوب مقرره‌ای مناسب جهت تصویب در نهاد تقنینی پیشنهاد شده است. 

a comparative study of the legal requirements on the electronic trade documents under uniform commercial code, model law on electronic transferable records and electronic trade documents act: with emphasis on shipping documents

although the development of the use of information technology in commercial transactions especially in international type, is economically favorable, but it has not been widely accepted by stakeholders. this is also true regarding the electronic substitutes for possessable trade documents, such as bills of lading and insurance policies. one reason for such a phenomenon is that, these substitutes, legally do not have the special functions of their paper counterparts; due to the lack of specific requirements regarding their formation and the non-regulation of the relationship between possession and electronic trade documents. therefore, it is essential to eliminate such an obstacle. consequently, this article, with a different method from other researches that have only examined the legal aspects of a certain type of electronic trade documents and also with an analytical and comparative approach, examines the existing legal solutions to equate functions of electronic substitutes with paper documents and the requirements that are necessary to implement each of these solutions. the result of such an analysis is that there are two main solutions in this regard: first, determining the requirements for the formation of electronic trade documents and equating the control of electronic trade documents with the possession of paper trade documents. second, identifying the electronic substitutes as possessable objects, provided that certain preconditions have been met. finally, due to the lack of appropriate regulations in iran’s legal system and based on the findings of this article; a suitable regulatory framework has been proposed.