مسئولیت مالیاتی مدیران در برابر عملیات ققنوس متقلبانه (مطالعه تطبیقی حقوق استرالیا و ایران)

ققنوس متقلبانه زمانی اتفاق می‌افتد که مدیران شرکت با هدف اجتناب از برخی یا همه تعهدات قانونی آن، شرکت را ورشکسته اعلام و کسب‌وکار خود را با ایجاد شرکت جدید ادامه می‌دهند. از مهم‌ترین بدهی‌هایی که در جریان این عملیات بلا تادیه باقی می‌ماند، بدهی مالیاتی شرکت است. قانون‌گذار در ماده 198 قانون مالیات‌های مستقیم، مدیران را دارای مسئولیت تضامنی در پرداخت مالیات شرکت قرار داده است. موضوع این پژوهش، بررسی جهات اشتراک و افتراق نظام حقوقی ایران و استرالیا، در مواجهه با مسئولیت مدیران بابت بدهی مالیاتی شرکت ناشی از عملیات ققنوس متقلبانه است. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد، در ایران بر خلاف استرالیا، امکان رهایی مدیران از مسئولیت پرداخت مالیات شرکت ورشکسته تحت هیچ عذر و دفاعی وجود ندارد. همچنین درحالیکه در ایران مدیران در پرداخت همه منابع مالیاتی دارای مسئولیت می‌باشند، در استرالیا مسئولیت پرداخت مدیران تنها نسبت به مالیات‌هایی وجود دارد که شرکت جمع‌آوری‌کننده مالیات است نه پرداخت‌کننده واقعی آن. با وجود این، از حیث مدیران مسئول و ایجاد سایر محدودیت‌ها برای مدیران میان دو نظام هماهنگی وجود دارد. نظر به انعطاف‌ناپذیری مقررات فعلی در ایران، پیشنهاد می‌گردد قانون‌گذار مبنای مسئولیت مدیران را به فرض تقصیر تغییر داده و امکان دفاع برای مدیرانی که اقدامات متعارف را برای انجام تکالیف مالیاتی شرکت انجام داده، لیکن موفق نبوده‌اند فراهم نماید. همچنین وضع مقرراتی در خصوص سلب صلاحیت مدیرانی که در ورشکستگی شرکت‌های متعدد دخالت داشته‌اند ضروری می‌نماید. 

tax liability of corporate managers for fraudulent phoenix activity(comparative studying the australian & iranian law)

fraudulent phoenix occurs when the managers of a company, with the aim of avoiding some or all of its legal obligations, declare the company bankrupt and continue their business by creating a new company. one of the most important debts that remain unpaid during this operation is the company’s tax debt. in section 198 of iranian direct taxes law, the legislator has held managers jointly and severally liable for paying the company’s taxes. the subject of this research is to discuss the similarities and differences between the legal systems of iran and australia in relation to the liability of managers for tax debts arising from fraudulent phoenix activities. the result of the research shows that in iran, unlike australia, it is not possible to release managers from the responsibility of paying taxes of a bankrupt company under any excuse or defense. also, while in iran managers are responsible for paying all sources of taxes, in australia directors are only responsible for paying taxes in which the company is the tax collector and not the actual payer. nevertheless, there are similarities between the two systems in terms of responsibility of managers and stipulation of other restrictions for directors. given the inflexibility of the regulations in iran, it is suggested that the legislator changes the basis of manager’s liability to presumed fault liability and provide the opportunity of defense for managers who have taken all reasonable measures to fulfill their tax obligations but have not succeeded. it is also necessary to establish regulations regarding disqualification of directors who have been involved in the bankruptcy of numerous companies.