غیرعلنی بودن دادرسی کیفری کودکان و نوجوانان در نظام بین المللی حقوق بشر (با نگاهی به نظام دادرسی کیفری ایران)

با توجه به آسیب‌پذیری شخصیت کودک یا نوجوانِ متهم به نقض قوانین کیفری و به‌منظور پرهیز از نهادینه‌شدن بزهکاری در وی در اثر برچسب‌زنی، اعتقاد بر این است که باید در رسیدگی به اتهام او از تدابیر افتراقی بهره گرفت؛ بر این مبنا، به رغم آنکه اصل دادرسی علنی مشتمل بر دو مولفه «برگزاری جلسات رسیدگی به صورت علنی» و «علنی بودن احکام»، در پرتو مقررات عام کیفری به‌عنوان اصلی بنیادین در جهت تضمین شفافیت فرایند رسیدگی به شمار می رود، عدالت برای کودکان و نوجوانان اقتضا دارد تا تعدیل اصل مزبور از طریق برگزاری غیرعلنی جلسات رسیدگی به اتهام کودکان و نوجوانان در عین انتشار عمومی احکام آن‌ها، در شمار تضمین های دادرسی منصفانه برای آنان محسوب گردد. یافته ها و نتایج پژوهشِ حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی به انجام رسیده است، نمایانگر آن است که در نظام بین المللی حقوق بشر، اغلب از طریق اسناد حقوق بشری و به ویژه نهادهای قضایی و نظارتی آن‌ها، سازوکارهای مشخصی در رابطه با غیرعلنی بودن دادرسی کیفری کودکان و نوجوانان و برگزاری جلسه رسیدگی بدون حضور مردم و رسانه ها در محاکم ملّی در نظر گرفته شده است؛ تدابیری که ضمن حفظ حریم خصوصی کودکان و نوجوانان و پرهیز از الصاق برچسب مجرمانه به این قشر، زمینه را برای مشارکت موثر آن‌ها در دادرسی‌های کیفری فراهم می‌نماید. بااین حال، در انتشار و دسترس‌پذیری آرای صادرشده از دادگاه‌های ویژه کودکان و نوجوانان، اصل علنی‌بودن احکام با رعایت اصل گمنامی مورد پذیرش نظام بین‌المللی حقوق بشر قرار گرفته است. در نظام دادرسی کیفری ایران، به رغم اینکه انتشار عمومی احکام دادگاه های اطفال و نوجوانان با رعایت گمنامی و حریم خصوصی آن‌ها، تنها در یک دستورالعمل قضایی و نه در قانون پیش‌بینی شده است، می توان اذعان نمود که رویکرد قانون‌گذار در خصوص غیرعلنی بودن دادرسی کیفری اطفال و نوجوانان و همچنین مستثنی‌نمودن والدین و سرپرستانِ قانونی از این قاعده و اقدامات صورت گرفته ناظر بر مشارکت آن‌ها در جلسات دادرسیِ این گروه از متهمان، تا حدود زیادی همسو و منطبق با نظام بین‌المللی حقوق بشر می باشد. 

non-publicity of the criminal trial of children and juveniles in the international human rights system (with a glance at iranian criminal proceeding system)

considering the vulnerability of the personality of children and juveniles accused of violating criminal laws it is crucial to avoid the institutionalizating delinquency through labaling. to achive this, differential measures should be employed when addressing their accusations. although the principle of public proceedings -comprisingboth holding hearings in public and publicity of judgments- is considered fundamental for transparency of the proceedings,  adjustment of the aforementioned principle such as holding non-public of hearings on the charges against children and , while publicizing their judgments.is needed to guarantee fair proceedings and safeguarding the rights of acused children and juveniles and avoiding labaling them as criminals. international human rights system, through human rights documents and especially their judicial and supervisory institutions, established mechanisms to such as non-publicity of the trial of children and juveniles and the holding of hearings without the presence of the public and the media in national courts to achive above mentioned goals; . however, in the publication and accessibility of decisions issued by specialized courts for children and adolescents. the principle of publicity of judgments with the observance of the principle of anonymity has been recognized by the international human rights system. although iranian criminal proceeding system, non-publicity of the judgments of the children and juveniles courts, respecting their anonymity and privacy, is based on a judicial instruction and not by means of legislation , the legislator’s approach regarding the non-publicity of criminal trial for children and juveniles as well as the exclusion of parents and legal guardians from this rule, can be construed in accordance to international human right system measures taken regarding their participation in the hearings of this group of defendants..