مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی تولیدکنندگان قطعه و مواد اولیه در کالاهای مونتاژشده در نظام حقوقی آمریکا و ایران

کالاهای مونتاژ شده کالاهایی هستند که از سر هم کردن قطعات ازپیش‌ساخته شده تشکیل می شوند. اگر کالای مونتاژ شده خسارتی وارد نماید، زیان‌دیده معمولاً به جهت دسترسی آسان تر دعوای خود را علیه تولیدکننده کالای نهایی مطرح می کند؛ اما باید دید آیا امکان استناد خوانده دعوا به فعل یا ترک فعل تولیدکنندگان قطعه یا تامین‌کنندگان مواد اولیه برای معافیت از مسئولیت وجود دارد یا خیر؟ در این پژوهش درصدد هستیم به این سوال اساسی پاسخ دهیم که تولیدکننده قطعه در چه مواردی و بر اساس کدام مبانی در مقابل زیان‌دیده مسئولیت دارد؟ برای پاسخ به این سوال با روش توصیفی تحلیلی و بر اساس جمع‌آوری مطالب به شیوه کتابخانه ای ابتدائاً نظام حقوقی آمریکا مورد مطالعه قرار گرفته و با استخراج الگوی این کشور بر اساس رویه قضایی به بررسی موضوع در نظام حقوقی کشور ایران پرداخته شده است. در نهایت این نتیجه حاصل شد که در نظام حقوقی آمریکا اصل کلی آن است که اگر قطعه تولیدی قبل از توزیع غیرمعیوب باشد، قطعه ساز مسئولیتی ندارد. با وجود این، در موارد استثنایی قطعه‌ساز در برابر زیان‌دیده مسئول جبران خسارت است و برای موارد استثنایی چهار الگو از سوی دادگاه های این کشور تبعیت شده است. در نظام حقوقی ایران نیز با الهام از الگوی به‌دست‌آمده از نظام حقوقی آمریکا، مسئولیت تولیدکننده قطعه در صورت معیوب بودن آن و وجود رابطه علیت بین عیب و ورود خسارت قطعی است و در موارد نقص طراحی و ارائه هشدار نیز مسئولیت قطعه ساز متصور است. 

a comparative study of the civil liability of manufacturers of prefabricated parts and raw materials in assembled goods in the american and iranian legal systems

assembled goods are goods that are made by assembling prefabricated parts. if damage is caused by the assembled product, the injured party usually files a lawsuit against the manufacturer of the final product due to easier access. the defendant may argue that he relied on actions or omissions of component manufacturers or raw material suppliers to exemption from liability in this research, we answer the question that on which basis is the producer of the part is responsible to the injured party? in order to answer this question, the legal system of the united states has been studied first, and by extracting the model of this legal system based on the judicial procedure, the issue has been discussed in iran legal system. finally, it was concluded that in the american legal system, the general principle is that if the manufactured part is non-defective before distribution, the part manufacturer is not responsible. however, in exceptional cases, the component maker is responsible for compensation to the injured party, and for these cases, four models have been followed by the courts of this country. in iran’s legal system, inspired by the model obtained from the american legal system, the manufacturer of the part is responsible in case the component is defective and there is a certain causal relationship between the defect and the occurrence of damage, in contrast in cases of design defects and or issuance of warning by the component manufacturer, the responsibility of the part manufacturer is assumed.