بررسی حمایت از حقوق پدیدآورندگان بازی ویدیویی از طریق نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری در ایران و ایالات متحده‌ی آمریکا

 بازی ویدیویی یکی از آثار فکری با بیشترین مخاطب است و با توجه به بازار بزرگی که به خود اختصاص داده، حمایت موثر از آن امری ضروری است. از طرفی حقوق مالکیت فکری و به‌طور ویژه، حقوق مالکیت ادبی و هنری، نقش اصلی را در حمایت از آن ایفاء می‌کند؛ بنابراین در این پژوهش کوشش می‌شود تا ضمن معرفی بازی ویدیویی به‌عنوان یک پدیده‌ی فکری، قالب حمایتی مناسب در حقوق مالکیت ادبی و هنری ایران و آمریکا برای حمایت از آن معرفی گردد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی نگاشته شده است. در قوانین و مقررات ایران و آمریکا صراحتاً از بازی‌های ویدیویی نام برده نشده، با وجود این، در رویه‌ی قضایی آمریکا، بازی‌های ویدیویی به‌عنوان اثر دیداری-شنیداری مورد حمایت قرار می‌گیرند و در ایران، در خصوص چگونگی حمایت، اختلاف نظر وجود دارد. نتیجه‌ی این پژوهش آن است که هم اثر ترکیبی مذکور در بند 12 ماده‌ی 2 «قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان» و هم نرم‌افزار، می‌توانند به‌عنوان قالب حقوقی جهت حمایت از بازی ویدیویی استفاده شوند و در هر دو صورت، نظام طبقه‌بندیِ توزیعیِ نسبی به‌عنوان مکمل این قالب‌های حمایتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نهایت پیشنهاد می‌شود که ضمن شفافیت در انتشار آرای قضایی به منظور شکل‌گیری رویه‌ی قضایی در این زمینه، قوانین مرتبط با مالکیت فکری از جمله قانون حمایت حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان و قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای به‌روزرسانی شوند.

an analysis on video game creators’ rights through literary and artistic property law in iran and united states of america

video game has one of the biggest markets compared to other literary and artistic works. therefore, it’s crucial to take effective steps for its protection. of course, the intellectual property law, especially the literary and artistic property law plays the main role in protecting it. in this research we aim to introduce video game and its characteristics as an intellectual phenomenon; in the meantime, we try to find the best classification in order to protect video games through literary and artistic property law in iran and the united states. this article is a desk research written using descriptive and analytical method with library and online resources. despite video games not being directly mentioned in iran and the united states statutes, video games are protected as audiovisual works in the united states; however, in iran, classification of video games is a matter of debate. the result of this research is that in iran, the clause 12 of article 2 of the authors, composers and artists rights protection act of 1970 can be implemented to protect video games as combinatorial works; also, video games can be protected as software using the protection of creators of computer software rights act of 2000. in any case, distributive classification of video games can be used as a supplementary option. in the end, we suggest the judiciary system of iran to publish video game cases in order to form case law; meanwhile, intellectual property statutes such as both of the mentioned acts, need to be revised.