تحلیل شرایط، موانع و آثار اجرای فرامرزی سازش‌نامه‌های تجاری بین‌المللی با مطالعه رویکرد نظام حقوقی ایران و پیشنهاد سیاست ترجیحی

میانجی‌گری، علی‌رغم قدمت تاریخی و مزایای مهم آن برای طرفین دعوا، در مقایسه با سایر شیوه‌های حل اختلاف، مانند داوری و دادرسی قضایی، از اقبال کمتری برخوردار بوده است. بر حسب تحقیق‌ها و بررسی‌های علمی و عملی انجام شده، علت وضعیت مذکور، عدم حمایت اجرایی از سازش‌نامه به عنوان نتیجه فرایند میانجی‌گری، عنوان گردیده است. جهت رفع ضعف مذکور و ترویج میانجی‌گری، سازمان ملل متحد اقدام به تصویب معاهده سنگاپور نمود. معاهده مذکور اخیراً لازم‌الاجرا شده و به امضای کشور ایران نیز رسیده است. اگرچه مراحل تصویب در قوه مقننه را مطابق اصل 125 قانون اساسی ایران طی نکرده است.  در پژوهش حاضر، قواعد و جوانب مختلف اجرای فرامرزی سازش‌نامه‌های تجاری بین‌المللی به صورت تحلیلی مطرح شده تا قانون‌گذار ایرانی، پژوهش‌گران حقوقی و فعالان تجاری بتوانند برداشت صحیحی از مقررات این معاهده داشته باشند. در نهایت این مقاله به این نتیجه نائل آمده است که حمایت اجرایی از سازش‌نامه و اعطای وضعیت اعتبار امر مختوم به سند مذکور، گام مهمی در جهت توسعه میانجی‌گری است. در مقابل، ابهامات و مقررات قابل نقدی در معاهده مذکور وجود دارد که درج آن‌ها به دلیل حصول اجماع میان کشورهای عضو بوده و قطعاً این معاهده با فراهم کردن زمینه و توسعه میانجی‌گری، می‌تواند مقدمه‌ای برای تصویب معاهده‌ای جامع‌تر در خصوص میانجی‌گری باشد. به قانون‌گذار ایرانی پیشنهاد می‌شود که نظام حل و فصل اختلافات ایران با تصویب این معاهده توسط قانون‌گذار و نیز تدوین و تصویب قانون ملی میانجی‌گری با الهام از قانون نمونه آنسیترال جهت هماهنگی میان رویکرد قانونی به میانجی‌گری داخلی و بین‌المللی، گام مهمی را جهت ترویج این روش حل اختلاف بردارد. 

analyzing the cross-border enforcement of international commercial settlement agreements with a comparative study of iran's laws and a preferential policy proposal

diation, despite its historical antiquity and significant benefits for parties, has been less successful than other methods of dispute resolution such as arbitration and litigation. according to scientific and practical researches, the reason for the mentioned situation was the lack of enforcement support of the settlement agreements as a result of the mediation process. to cover this weakness and to promote mediation, the united nations ratified the singapore convention. the convention has recently entered into force and signed by iran, although it has not yet been ratified by the iranian legislature. in the present study, various rules and aspects of cross-border implementation of international trade settlement agreements have been analyzed, so that the iranian legislature, legal researchers and business activists can have a correct understanding of the provisions of the convention. finally, this article concludes that the singapore convention has taken an important step towards the development of mediation in order to provide enforcement support to the settlement agreements and to grant the status of res judicata to said document. of course, there are ambiguities and rules that can be criticized in the treaty, the inclusion of which is due to the need for consensus of the countries and certainly the singapore convention, by providing the setting and development of mediation, can result in ratification of more comprehensive mediation treaty. the iranian legislature is advised to accede to the treaty, and to harmonize the legal approach to domestic and international mediation, to enact a national mediation law inspired by the uncitral model law so that the iranian dispute resolution system takes an important step in promoting this method of dispute resolution.