درآمدی بر « نظریه عمومی دادرسی» (مطالعه‌ای تطبیقی در روش شناسی تمهید نظریه عمومی )

در چند دهه اخیر حقوق دادرسی به عنوان رشته ای مستقل وارد ادبیات حقوقی برخی از کشورها شده و جایگاه درخوری نیز در دانشکده های حقوق و در بین عناوین درسی و گرایش های حقوق به دست آورده است. حقوق دادرسی مفهوم آیین دادرسی را که به طور سنتی به تشریفات و تکنیک های دادرسی محدود می شود، اصلاح کرده و اصول و حقوق دادرسی را به عنوان مفاهیم ماهوی و بنیادین دادرسی محور مطالعه قرار داده است. حقوق دادرسی با تبیین اصول و مفاهیم اساسی دادرسی، نظریه عمومی دادرسی کشور را ترسیم می کند. نظریه عمومی دادرسی از یک سو، بیانگر استقلال آیین های دادرسی از یکدیگر است و از سوی دیگر، نقطه پیوند آنها را تشکیل می دهد. مبنای تمهید نظریه عمومی دادرسی است. در این نوشتار، ضمن تبیین تاریخچه شکل گیری حقوق دادرسی، روش تمهید نظریه عمومی دادرسی در حقوق ایران مورد واکاوی قرار می گیرد.

an introduction to the general theory of procedural law; a comparative attitude towards methodology of conceptualizing a general theory

the procedural law has been recently developed and conceptualized as an autonomous branch of law beside other branches. given this autonomy, the procedural law shifted the classical narrow perception of procedure as techniques and formalities of proceeding to a deep analytical argumentation elaborating the substantive principles to govern the proceeding and make distinction between mere formalities therefrom. the core theoretical concept here is how to find the basic principles susceptible to apply on all kind of procedures i.e. civil procedure, criminal procedure, administrative procedure, etc. the question immediately may arise after reading this article will be if there are a procedural law jus cogens.