مطالعه دعوای مسوولیت ناشی از خطای موجد خسارات انبوه درحقوق آمریکا؛ تاملی در نظام حقوقی ایران

گاه در اثر فعل یا افعال زیانباری افراد متعددی دچار زیان می شوند، مانند اینکه عده ای کثیر در معرض ماده ای سمی قرار گیرند و یا تولیدکننده ای در محصولات تولیدی خود از مواد آسیب زا استفاده کند. اگر زیاندیدگان بخواهند برای مطالبه خسارت خود طرح دعوا کنند و به صورت انفرادی مورد رسیدگی قرار گیرد، نتیجه دادرسی انفرادی آن است که همه زیاندیدگان باید فعل زیانبار، ورود ضرر و رابطه سببیت بین این دو را اثبات کنند و این امر بعضاً منجر به عدم رغبت به طرح دعوا می شود. همچنین سرعت رسیدگی نیز کاهش یافته و به مرجع قضایی نیز هزینه تحمیل می شود. در کشور ایالات متحده آمریکا در مواجهه با چنین مواردی دعوای مسوولیت ناشی از خطای موجد خسارات انبوه »mass tort « تعریف شده است. مصادیق این دعوا زمانی است که دادگاه ها نیاز به مدیریت قضایی ویژه در مورد آن را احراز و با انتخاب رویکردی مناسب به حل و فصل آن بپردازند. این مقاله به بررسی دعوای مذکور وتبیین ابعاد آن در حقوق ایالات متحده آمریکا پرداخته و سپس وضعیت مواجهه با آن را در نظام حقوقی کشور ایران مورد بررسی قرار داده است. نتیجه اینکه در نظام قضایی آمریکا دادگاه ها برای حل وفصل و مدیریت این دعاوی از بین رویکردهای مختلف، انتخاب می کنند و در نظام حقوقی ایران راهکاری برای مواجهه با این دعاوی اعم از دعاوی گروهی یا ادغام دعاوی وجود ندارد و ایجاد راهکار مناسب باید مورد توجه قانونگذار قرار گیرد.

Study of Mass Tort in American law؛Reflection on the Iranian Legal System

Sometimes numerous persons are harmed by harmful act or acts, such as exposure to toxic substances or by a manufacturer using harmful substances in his products. If the harmed persons want to file a claim for damages and be investigated individually, the result of the Individual litigation is that they must prove harmful act, lossmaking and causality between the two, and this sometimes leads to a reluctance to file a claim. Also The speed of investigate has slowed and burden costs to the judiciary. A lawsuit has been filed against such cases as Mass Tort in the United States. This lawsuit where judicial authorities acknowledge the need for special judicial management and resolve it by choosing the appropriate approach. This article examines this lawsuit and explains its dimensions in the United States of American rsquo;s law and then, has been examined the status of dealing with these lawsuits in the Iranian legal system. As a result, in the US judicial system, judicial authorities choose from a variety of approaches and resolve these lawsuits, and there is no solution in the Iranian legal system to deal with these lawsuits, whether class actions or consolidation, and development of appropriate solutions must be considered by the legislator.