>
Fa
  |  
Ar
  |  
En
فلسفۀ منظر
نویسنده
آل هاشمی آیدا
منبع
منظر - 1394 - دوره : 7 - شماره : 30 - صفحه:22 -25
چکیده
خیلی پیش میآید که ما در طبیعت قدم بزنیم و با درجات مختلفی از علاقه و توجه از درختان، جویهای آب، مرغزارها و کشتزارها، تپهها و خانهها، و از هزاران تغییر در نور و ابرها یادداشت برداریم. ولی تنها توجه بیشتر به یک مورد مشخص یا کنار همچیدن گروه متنوعی از ابژههای متفاوت در یک نگاه، به معنای آگاه بودن ما به ادراک یک منظر2 نیست. برای ادراک منظر، توجه ما نمیتواند تنها به یک مورد در محدوده دیدمان جلب شود. برای اینکه یک منظر شکل گیرد، آگاهی ما باید تمام چیزها را جذب و دریافت کند. یک کلیت واحد، فراتر از اجزای تشکیلدهندهاش، بدون اینکه در قید و بند خاص بودن یا چینش مکانیکی آنها در کنار هم باشد. بهندرت متوجه میشویم که منظر از مجموعه تمام ابژههای گسترده شده در کنار هم بر روی قطعهای زمین، که ما بدون واسطه و بیدرنگ میبینیم، شکل نیافته است. این در واقع یک فرایند ذهنی منحصربهفرد است که منظر را خارج از تمام اینها شکل میدهد. من در اینجا تلاش میکنم تا با تکیه بر پیششرطها و فرمها منظر را تحلیل کنم.از اینجا شروع میکنیم؛ هر شبکه در محدوده مشخصی از زمین به چشم میآید، در واقع بخشی از طبیعت است و این میتواند شامل ساختههای بشر نیز باشد. اما این بهخودی خود کافی نیست تا این بخش از زمین به منظر تبدیل شود. منظور ما از طبیعت یک ارتباط درونی نامتناهی از ابژههاست، ساخت و تخریب متوالی فرمها و کلیت جاری یک رویداد که در استمرار و پیوستگی زمانی و فضایی وجود دارد. صحبتکردن از «بخشی از طبیعت» درواقع یک خودانکاری و تناقض است. طبیعت از قطعات و بخشها تشکیل نشده، بلکه یک کلیت واحد است. از سوی دیگر در منظر، وجود یک مرز، یک میدان و محدوده دید دائمی یا گذرا، تقریباً حیاتی است. اگرچه پایه مادی یا قطعات منفرد منظر بهسادگی میتواند بهعنوان طبیعت در نظر آید، ولی درکشدن بهعنوان منظر، نیاز به شانی جدا برای خود دارد که میتواند عینی، زیباشناختی یا حالت محور با محوریت وضعیت روانی (mood centred)باشد. در اینجا نیاز به منحصربهفردبودن است؛ متمایز شدن از آن کلیت غیرقابل تقسیم طبیعت که در آن هر بخش بهعنوان نقطه انتقال برای تمام نیروهای موجود عمل میکند و از همینجاست که منظر با مفهوم طبیعت بیگانه میشود.
آدرس
دانشگاه تهران, دانشکده معماری, ایران
Authors
Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved