|
|
نقش شبکه آبی بر ساختار شهر بخارا
|
|
|
|
|
نویسنده
|
منصوری سید امیر ,آل هاشمی آیدا ,جمشیدیان محمد
|
منبع
|
منظر - 1392 - دوره : 5 - شماره : 25 - صفحه:10 -15
|
|
|
چکیده
|
شهرهای مختلف سرزمین ایران با توجه به بستر و شرایط جغرافیایی و طبیعیشان از منابع آبی موجود به شیوههایی متفاوت بهره بردهاند. در اینمیان یکی از پیشرفتهترین و توسعهیافتهترین سیستمهای آبرسانی، شبکه آبی شهر بخارا است که امروز همچنان بقایای کالبدی اجزای آن یکی از مهمترین مولفههای شکلدهنده به منظر هسته تاریخی این شهر به شمار میرود. این نوشتار تلاش میکند با واسازی ساختار شهر و سیستم آبی، جنبههای مختلف پیوند فیزیکی شبکه آبی با ساختار شهر را به تفکیک شناسایی کند. شبکه آبی بخارا در ابتدای شکلگیری به عنوان سیستمی برای آبیاری اراضی ربض مورد استفاده قرار گرفته ولی با توسعه شهر به بیرون دیوار شارستان، ارتباطی دوسویه با توسعه شهر بخارا پیدا کرده است. نکته کلیدی که سیستم آبی بخارا را از سایر شهرهای حوزه سرزمینی ایران متمایز میکند و حضور آب را به یکی از مهمترین مولفههای منظر شهر تبدیل میکند، دستورالعملی است که به نحوه حضور اجزای سیستم آبی در شهر بخارا حاکم بوده و طی 10 قرن توسعه شهر در توسعه شبکه آبی همچنان دنبال میشده است. این دستورالعمل در دو حوزه زیباشناسی بصری و کالبدی ـ فضایی و نحوه مکانیابی مولفههای سیستم آبی در سطح شهر بخارا رعایت میشده است و موجب شده این سیستم و مولفههای آن در لایههای مختلف با ساختار فضایی، کارکردی، عملکردی و فعالیتی شهر پیوند داشته باشند. همین پیوند چندلایه با ساختار فیزیکی و عملکردی شهر سبب شد تا در مسیر برنامه مرمت و احیا بافت تاریخی شهر بخارا به ویژه در دهه 90 میلادی، با اینکه تنها هشت حوض (از حدود 100 حوض) این سیستم باقی مانده و برنامه مرمت نیز به احیا ابنیه و تکبناهای باارزش بافت استوار شده بود، این هشت حوض به صورت ضمنی و ناخواسته احیا شوند و به واسطه زبان مشترک حاکم بر فضاسازی و ساخت کالبدیشان نقشی فعال در منظر تاریخی بخارا پیدا کنند.
|
کلیدواژه
|
بخارا ,شبکه آبی ,پیوند کالبدی ,مرمت ضمنی ,پیوند عملکردی ,زیباییشناسی بصری ,Bukhara ,Water Networks ,Physical Connection ,Functional Connection ,Visual Aesthetic ,Urban Restoration
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, دکتری مطالعات شهری با گرایش منظر، استادیار پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران , ایران, دانشگاه تهران, پژوهشگر دکتری معماری، دانشگاه تهران, ایران, دانشگاه تهران, ایران
|
پست الکترونیکی
|
mohammad.jamshidyan@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|