فرنگی‌سازی در باغ ایرانی دگرگونی‌های باغ‌های تهران در دهه 1300 قمری

در انتهای سده 13 ه‌.ق و طی دهه اول سده 14 ه‌.ق شکل و نقشه باغ‌های تهران تغییر کرد و نوعی باغ با نام پارک ایجاد شد. بررسی باغ‌ها در یک دهه پیش از این رویداد نشان می‌دهد شکل باغ‌ها کماکان با باغ‌های اصیل قاجاری تهران هم‌خوانی داشته و در عین حال برخی تغییرات در باغبانی و آرایش گیاهان آغاز شده است. تغییرات وسیعی که به تغییر شکل باغ‌ها انجامید در باغ‌شاه و پس از آن در پارک‌های امین‌الدوله، ظل‌السلطان و امین‌السلطان که غالباً طی دهه 1300 ه.ق ساخته شدند قابل مشاهده است. این باغ‌ها اجزای جدیدی مانند دریاچه و عناصر تزیینی مانند مجسمه داشتند و نحوه کاشت و آرایش گیاهان به ویژه گل‌ها در آنها به کلی تغییر کرده بود. در عین حال نمی‌توان در دوره‌های پیشین و قبل از دهه 1280 ه.ق ریشه‌های این دگرگونی را جستجو کرد. این باغ‌های نو، با روابط جدیدی قابل مقایسه‌اند که پیش از دهه 1300 ه.ق چندان معمول نبود. میل و علاقه به پرورش گیاهان و به ویژه گلکاری‌هایی که اخیراً شکل گرفته بود می‌توانست نوعی منظرسازی را تعریف کند که با منظر درون باغ‌های رسمی تفاوت داشت. این منظرسازی‌ها بیش از هرچیز نتیجه باغبانی جدید و زیبایی ترکیب‌های تصویری ایجادشده توسط گیاهان بودند.