بررسی میزان آسیب‌پذیری و تاب‌آوری شهر اصفهان در برابر پدیدۀ فرونشست زمین

پدیدۀ فرونشست سطح زمین ناشی از عوامل طبیعی و فعالیت‌های انسانی در نقاط مختلف دنیا و در طی سال‌های اخیر در کشور به‌خصوص در اصفهان به‌علت برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، خشکسالی و عوامل دیگر پدیدار و سبب آسیب‌های جدی به زمین‌های کشاورزی، ساختمان‌های مسکونی، جاده ها و دیگر سازندها و بروز خسارت‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی شده است. تحلیل آسیب‌پذیری و تاب‌آوری شهری ناشی از این فرونشست زمین در اصفهان به‌عنوان ابزاری در راستای پیشگیری از زایش فاجعه مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش بر آن است تا به پرسش اینکه شهر اصفهان در برابر پدیدۀ فرونشست زمین چه مقدار آسیب‌پذیر است؟ پاسخ دهد. هدف این پژوهش بررسی نقش تاب‌آوری شهری بر میزان آسیب‌پذیری شهر اصفهان در برابر پدیدۀ فرونشست زمین باشد. در این مطالعه ابتدا با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی راداری نرخ و دامنۀ فرونشست به‌عنوان فاکتور عامل در تولید خطر به تحلیلگر سیستم در محیط gis وارد شد سپس با کمک تحلیل‌های کیفی به بررسی شاخص‌های تاب‌آوری شهری بر روی شهر اصفهان پرداخته شد. نتایج بیانگر این است که نواحی از شمال شهر و قسمت‌هایی به‌صورت نواری به‌علت نزدیکی به عوامل خطرزا مانند گسل، مسیل، قنات‌های قدیمی، منابع ذخیرۀ سوخت، لولۀ انتقال نفت به این مخازن و تغییر مداوم مسیر رود روی آنها هم موجب افزایش آسیب‌پذیری است. همچنین نشان می‌دهد که اکثر ساخت‌وسازهای موجود در منطقه غیراصولی و غیرمتناسب با شرایط مخاطره‌آمیز است.

investigating the vulnerability and resilience of isfahan city against the phenomenon of land subsidence

in recent years, the land subsidence phenomenon caused by potential and human activities has emerged in different parts of the world, iran, and especially in isfahan due to excessive extraction of groundwater, drought, and other factors. such a phenomenon has brought about serious damage to the environment, infrastructure, economy, agricultural land, residential buildings, roads, and other structures. as a result, it has sustained environmental, economic, and social losses. for this reason, the analysis of urban vulnerability and resilience resulting from this land subsidence in isfahan has been considered as a tool to prevent the occurrence of disasters. this research aims to answer the question of how vulnerable and resilient isfahan city is to the phenomenon of land subsidence. the purpose of this research is to investigate the role of urban resilience on the vulnerability of isfahan city to the phenomenon of land subsidence. in this study, first, using radar interferometry technique, the rate and amplitude of subsidence as a factor in generating risk was entered into the system analyzer in the gis environment then, with the help of qualitative analyses, urban resilience indicators were examined in the city of isfahan.. the results indicate that areas north of the city and parts in a strip shape are also at increased vulnerability due to their proximity to hazardous factors such as faults, channels, old aqueducts, fuel storage sources, oil pipelines to these reservoirs, and the constant change in the course of the river. it also shows that most of the existing construction in the area is unprincipled and disproportionate to the hazardous conditions.