نقش خیابان و اجزای آن در باغ ایرانی

خیابان اصلی باغ یکی از چهار عنصر مهم باغ ایرانی (ورودی، خیابان، کوشک، دیوار) و اتصال‌دهندۀ ورودی به کوشک است. اما این عنصر اصلی برچه‌ اساسی طراحی می‌شود و دلیل این همه تنوع در خیابان باغ ایرانی چیست؟ پاسخ به این سوال می‌تواند راهگشای طراحی خیابان در طرح‌هایی با ایدۀ باغ ایرانی باشد. عنصر خیابان خود شامل اجزایی چون زمین، آب و گیاه است. هر یک دارای نقش‌هایی هستند که جمع‌بندی نقش این اجزاء، نقش خیابان را در پی دارد. تا‌به‌حال پژوهش‎های متعددی روی اجزاء خیابان باغ ایرانی انجام گرفته و به آنها از زوایای متفاوت نظاره شده است اما کدام یک از این زوایاها بیشتر موردتوجه معمار باغساز ایرانی برای طراحی هر یک از اجزاء خیابان بوده است. برای بررسی این موضوع، ده باغ در مکان‌ها و زمان‌های مختلف تاریخی گزینش شده و از طریق بررسی اجزاء خیابان این باغ‌ها، نقش خیابان و اجزاء آن نتیجه‌گیری شده است. نقش‌های تعریف شده شامل عملکردی- اقلیمی، شکلی، فضاگرا، اجتماعی- فرهنگی و معناگراست. نقش هر یک از اجزاء خیابان در باغ‌های منتخب به‌صورت کیفی ارزش‌گذاری شده و در نهایت نقش غالب آن جزء نتیجه‌گیری شده است. براین‌اساس زمین دارای نقش غالب معناگرا، آب دارای نقش غالب فضاگرا، اجتماعی- فرهنگی و معناگرا و گیاه دارای نقش غالب فضاگرا و اجتماعی- فرهنگی است. اما به‌طور کلی نقش غالب تکرارشده در اجزاء خیابان، نقش اجتماعی- فرهنگی است. خیابان باغ ایرانی فضایی از باغ است که در آن ضمن گرامیداشت اجزاء طبیعی، انسان نیز تکریم شده است و بیشترین حضور انسان و تعاملات اجتماعی نیز در آن اتفاق می‌افتد.

the role of street and its components in iranian garden

the main street of the garden is one of the four important elements of the iranian garden (entrance, street, pavilion, wall) and connects the entrance to the pavilion. but on what basis is this important element designed and what is the reason for the diversity of street in iranian gardens? the answer to this question can open the way for street design in projects with the idea of an iranian garden. the element of the street itself includes important components such as land, water and plants. each of them has roles that summing up the role of these components results in the role of the street. until now, many researches have been done on the components of iranian garden street and they have been looked at from different angles. but which of these angles has been the most attention of the iranian landscape architect for the design of each component of the street. to investigate this issue, ten gardens have been selected in different places and times, and through the investigation of these gardens, conclusions have been drawn for the design of the street and its role. the defined roles include functional-climatic, formal, spatial, socio-cultural and semantic. the role of each component of the street in the selected gardens has been qualitatively evaluated and finally the dominant role of that component has been concluded. based on this, the component of earth has a dominant semantic role, the component of water has dominant roles of spatial, socio-cultural and semantic and the component of plant has a dominant roles of spatial and socio-cultural. but in general, the dominant roles repeated in the components of the street is the socio-cultural role. also, the street role of each garden and as a result the reason for its design has been determined in this way. iranian garden street is a space of the garden where natural elements are honored, human beings are also honored, and the most human presence and social interactions take place there.