تاثیر مولفه‌های غنای حسی در ایجاد دلبستگی به مکان مقایسۀ تطبیقی بازارهای سنتی و مراکز تجاری مدرن

تجربیات مکانی، با ایجاد احساسات مثبت و درگیری حواس می‌توانند منجربه دلبستگی مکانی در مخاطبین و در نتیجه افزایش پایداری مراکز تجاری شوند. لذا مشتریان وفادار برای بقای بازارها و مراکز تجاری بسیار مهم هستند. هدف اصلی مطالعۀ حاضر، واکاوی تاثیر تجربیات حسی (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه) بر شکل‌گیری احساسات مثبت و ایجاد دلبستگی به مکان و بررسی تطبیقی آن در بازارهای سنتی و مراکز تجاری مدرن است. در این پژوهش با مطالعات کتابخانه‌‌ای ابعاد مختلف غنای حسی و نحوۀ تاثیر غنای حسی بر دلبستگی مکانی معرفی و مدل مفهومی پژوهش استخراج شده است. سپس از طریق روش پیاده‌‌روی حسی، نقاط شاخص در نمونه‌‌های موردی مشخص شده و با استفاده از یادداشت‌برداری حسی، میزان درگیری حواس پنج‌‌گانه در هر نقطه مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت با استفاده از پرسشنامه رابطۀ بین غنای حسی، شاخص‌های ادراکی و دلبستگی به مکان مورد سنجش قرار گرفته است. تحلیل یافته‌‌ها نشان می‌دهد، بین مولفه‌های حسی مثبت و مولفۀ ادراک در نمونه‌های موردی، رابطۀ معناداری وجود دارد. از میان شاخص‌های ادراکی، رضایتمندی و خاطره‎انگیزی به‌طور مشترک در دلبستگی به بازارهای سنتی و مدرن موثرند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد شاخص هویتمندی در بازارهای سنتی تاثیرگذار، اما توجه به آن در مراکز تجاری مدرن مغفول مانده است. همچنین شاخص امنیت در مراکز تجاری مدرن نقش بارزی داشته، در حالی‌که در بازارهای سنتی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در نهایت با توجه به اینکه میزان دلبستگی به مکان در بازار تجریش بیشتر از مرکز خرید پالادیوم است، می‌توان نتیجه گرفت شاخص‌های خاطره‎انگیزی، هویتمندی و رضایتمندی بر ایجاد و ارتقاء دلبستگی به مراکز تجاری بیشتر تاثیرگذارند.