قیاس و ارزیابی مبانی رابطه انسان و طبیعت در دانش اکولوژی و منظر

پایداری دانشی است که به بازیابی رابطه انسان و طبیعت می‌پردازد و در تلاش است مجموعه‌ای از مفاهیم و روش‌هایی را ارائه نماید که به تعامل بهتر این دو منجر شود. پایداری اکولوژیک یکی از شناخته‌شده‌ترین دانش‌های پایداری ا‌ست که بر پایه تفسیر اکولوژی از مولفه‌های رابطه انسان و طبیعت راهکارهایی را برای تعامل پاینده این دو مولفه ارائه نموده ‌است. با این حال بررسی ادبیات نظری اکولوژی بیانگر آن است که این تفسیر از رابطه انسان و طبیعت تنها مبتنی بر وجوه کالبدی این ارتباط است و بستری برای شناخت ابعاد معنایی آنها به دست نمی‌دهد. این پژوهش در پی یافتن پاسخ به این پرسش است که «کارآمدترین رابطۀ انسان و محیط که توانایی به پایداری رساندن دو طرف رابطه را دارا باشد، از طریق چه دانشی به دست می‌آید؟». لذا این نوشتار با آسیب‌شناسی نحوه ارتباط انسان و طبیعت در دانش اکولوژی و با ایجاد قیاس میان نحوه تبیین این رابطه در دانش منظر، این دو نگرش را با روشی تحلیلی-توصیفی که مبتنی بر نقد محتوا و ساختار هر دو نگرش است، ارزیابی می‌نماید. یافته‌های این جستار بیانگر آن است که پایداری اکولوژیک دارای جامعیت در بیان تمامی وجوه پایداری نیست و به دلیل بنیان‌های نظری‌اش تنها قادر به توصیف و ارائۀ راه‌حل برای وجوه عینی پایداری ا‌ست. می‌توان اذعان داشت که رابطه انسان و محیط علاوه بر وجوه زیستی، در بُعد دیگری نیز صورت می‌پذیرد که تحت تاثیر فرایندی ادراکی میان این دو مولفه ‌است. از طرفی دانش منظر نگرشی است که تبیین توامانی از دو بُعد کالبدی و معنایی رابطه انسان و محیط به‌دست می‌دهد. بنابراین به نظر می‌رسد مدل مفهومی پایداری در صورتی که با اتکا به تفسیر منظر از رابطۀ انسان و محیط شکل بگیرد می‌تواند بیان دقیق‌تری از ابعاد کالبدی و معنایی پایداری به دست دهد و به اقدامات کامل‌تری در این امر منجر شود.

a comparison and evaluation of the basics of relationship between human and nature in two bodies of landscape and ecology knowledge

sustainability is the knowledge that refers to the recovery of the relationship between man and nature and seeks to provide a set of concepts and methodologies to help humans and nature better interact. ecological sustainability is a widely recognized branch of sustainability knowledge that draws upon the ecological interpretation of the components of the human and nature relationship to provide solutions for the enduring interaction of these two components. thus, a review of the theoretical literature on ecology indicates that this interpretation is only based on the physical components of this relationship that does not provide a context for understanding their semantic aspects. this research aims to answer the question: “which body of knowledge can produce the most effective man-nature relationship that is capable of making the two sides sustain it? “ thus, this article uses the pathology of the relationship between human and nature in ecological knowledge and establishes an analogy over the explanation of this relationship in landscape knowledge to examine the two attitudes using a descriptive-analytical method which is based on a critique of content and structure of the two attitudes. the findings suggest that ecological sustainability fails to describe all aspects of sustainability comprehensively and cannot provide solutions for the objective aspects of it, owing to its theoretical foundations. one would say that the relationship between man and nature is not only noted in biological aspects but also in yet another respect, which is affected by the perceptual process between these two components. on the other hand, landscape knowledge is an attitude that both explains the physical and semantic dimensions of the relationship between humans and nature. thus, the conceptual sustainability model, if based on an interpretation of landscape from the relationship between humans and nature, can clearly explain the physical and semantic dimensions of sustainability and result in more complete measures.