مدلسازی خطای بصری«تغییر اندازه در مناظر شهری» بر ادراک نقاط کانونی شهر، مطالعۀ موردی: کریدور بصری پیاده‌راه آیت‌الله طبسی به حرم مطهر امام رضا (ع)

رویت‌پذیری نقاط کانونی، حاصل اطلاعات تصویری بر شبکیۀ چشم و چگونگی ادراک فرم است. تدوین اصول رویت‌پذیری نقاط کانونی، مستلزم شناخت فضای بصری در «بعد افق» و «بعد فاصله» و سیگنال‌های محیط زمینه‌ای است. سوال اصلی این پژوهش این است که چگونه می‌توان با محاسبۀ خطای بصری و تاثیرات عناصر پیش‌زمینه (مزاحم)، نقاط کانونی (نشانۀ شهری) را جانمایی کرد؟به‌طور کلی هدف این پژوهش، تدوین روشی است که با استفاده از آن می‌توان به‌وسیلۀ شیوۀ آرایش ابنیه و طراحی فضای شهری و معماری، بر رویت‌پذیری نقاط کانونی شهر افزود. این پژوهش از نظر ماهیت و روش علی و از نظر هدف، توسعه‌ای است. جهت سنجش ارتباط میان ساختار کالبدی، ادراک بصری و محاسبۀ میزان خطای بصری، از مدلسازی هندسی و تکنیک واقعیت مجازی، استفاده شد. نمونه موردی نقطۀ کانونی و نشانگر حرم مطهر رضوی و ساختمان‌های پیاده‌راه «آیت‌الله واعظ طبسی»، با نرم‌افزار sketch up، مدلسازی شد.  نتایج پژوهش نشان داد که نقطه‌ای (m) در کریدور بصری نقطۀ کانونی وجود دارد که در آن براساس دید دوچشمی، ارتفاع نقطۀ کانونی و نشانگر، برابر، و قبل از m ارتفاع نقطۀ کانونی بزرگتر و بعد از آن کوچکتر ادراک می‌شود. از این رو براساس محاسبات هندسی موقعیت نقطۀ m با توجه به ارتفاع نقطۀ کانونی نشانگر و فاصله نقطه کانونی تا نشانگر مدلسازی شد و صحت آن با توجه به تکنیک واقعیت مجازی، پیاده‌راه آیت‌الله واعظ طبسی به سمت حرم مطهر امام رضا(ع)، مورد تایید قرار گرفت. از این رو، چیدمان نشانه‌های شهری باید متناسب با این موضوع در فضای شهری صورت گیرد.

Modeling the Visual Illusions of Resize in Urban Landscapes on the Perception of the Urban Focal Points, Case study: Visual Corridor of Ayatollah Tabasi Sidewalk to the Holy Shrine of Imam Reza

Visibility of focal points is the result of visual information on the retina and how the form is perceived. Developing the principles of visibility of focal points requires understanding the visual space in the horizon dimension and distance dimension and background signals. How can the focal points (urban landmarks) be located based on the visual illusion and the effects of the background (annoying) elements? In general, the purpose of this study is to develop a methodology that can be used to increase the visibility of the focal points of the city by arranging buildings and designing urban space and architecture Research is developmental in terms of nature and causal method in terms of purpose. Geometric modeling and virtual reality techniques were used to measure the relationship between physical structure, visual perception, and visual illusion. A case study of the focal point and indicator of the holy shrine of Razavi and sidewalk buildings of Ayatollah Vaez Tabasi was modeled with sketch up software. Based on the research literature, there is a point (M) in the visual corridor, where, based on binocular vision, the height of the focal point and the marker are equal; before that, the focal point height is perceived higher than the marker height but after that, is perceived smaller. Therefore, based on geometric calculations, the position of point M was modeled according to the height of the focal pointmarker and the distance from the focal point to the marker. according to the threedimensional model of Ayatollah Vaez Tabasi sidewalk to the holy shrine of Imam Reza by virtual reality technique, the accuracy of the model was confirmed. Therefore, the arrangement of urban signs should be done following this issue in urban space.